Η σύντομη θαυμαστή ζωή του Όσκαρ Γουάο

[ΠΛΑΤΩΝ]

Η ΣΥΝΤΟΜΗ ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΟΣΚΑΡ ΓΟΥΑΟ
Συγγραφέας: Junot Diaz
Εκδόσεις Λιβάνης
Σελίδες 415
Τιμή: 16-18€

Με εκπληκτική ζωντάνια και διορατικότητα, ο Τζούνο Ντίαz μάς καταβυθίζει στις ταραχώδεις ζωές του ήρωά μας Όσκαρ, της φυγάδας αδερφής του Λόλα και της μητέρας τους Μπελίσια, μιας άγριας πρώην καλλονής, μυώντας μας στο επικό ταξίδι της οικογένειας από τον Άγιο Δομίνικο στο Ουάσινγκτον Χάιτς και από εκεί στο Μπέργκενλαϊν του Νιου Τζέρσι και πίσω ξανά.

Ο Αμερικανοδομινικανός Όσκαρ Γουάο μεγαλώνει στο Νιού Τζέρσι και είναι ένα γλυκό αλλά καταστροφικά υπέρβαρο σπασίκλα του γκέτο, ατσούμπαλο αγόρι, ένα έκτρωμα, μια πρόκληση να τον κοροϊδέψεις, όπως και γίνεται σε κάθε στάδιο της σύντομης ζωής του. Χωρίς φίλους, με εμμονές για τα κορίτσια που ερωτεύεται κατά φαντασίαν και ποτέ καμία τους δεν ανταποκρίνεται, ζει μέσα στον δικό του κόσμο που δεν είναι παρά μια προέκταση της εικονικής-φανταστικής πραγματικότητας, η οποία απορρέει από τα διαβάσματα της φανταστικής λογοτεχνίας, των κόμικς και των παιχνιδιών στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Ο Όσκαρ έχει και μια μικρότερη αδελφή, τη Λόλα, ένα φρικιό που συνεχώς δραπετεύει από το σπίτι και αναγκάζει την καρκινοπαθή μάνα της να τη στείλει πίσω στη χώρα της Καραϊβικής, στη «γιαγιά» της, για να συμμαζευτεί. Η μάνα, η Μπελίσια Δε Λεόν, πρώην Λατίνα καλλονή, μάχεται ενάντια στην αρρώστια, στη σκληρή καθημερινότητα και στο βίαιο παρελθόν της. Κάποτε ήταν κι εκείνη μια όμορφη κοπέλα στον Άγιο Δομίνικο, όμως δεν γνώρισε ποτέ τους γονείς της, αφού τους εξόντωσε ο αδυσώπητος δικτάτορας Τρουχίγιο για ασήμαντη αφορμή. Τη μεγάλωσε σαν μάνα η Ίνκα, μια πρώτη ξαδέλφη του γιατρού πατέρα της, τρέχοντας ξοπίσω της και πίσω από τις ερωτικές της περιπέτειες που την ανάγκασαν να φύγει καταδαρμένη στην ανατολική ακτή της Αμερικής.


Αφηγητής του μυθιστορήματος είναι ο Γιούνι, το alter ego του Τζούνο Ντίαζ, ο οποίος κάποια στιγμή συναντάει τον Όσκαρ στο κολέγιο και, αφού τα φτιάχνει με την αδελφή του, αποφασίζει να συγκατοικήσει μαζί του επειδή τον λυπάται και επειδή υποσχέθηκε στη Λόλα να τον προστατεύει. Ο Γιούνι είναι κι αυτός Λατίνος, αλλά το αντίθετο του Όσκαρ. Έχει όσες κοπέλες επιθυμεί, παρακολουθεί μαθήματα δημιουργικής γραφής και έχει βάλει στόχο να γράψει ένα βιβλίο όπου θα περιγράφει τις περιπέτειες του Όσκαρ και της πατρίδας τους, καταγγέλλοντας το στυγερό καθεστώς Τρουχίγιο από το οποίο λίγοι άνθρωποι έμειναν ανέγγιχτοι. «Όμως οι Δε Λεόν, όπως αποδείχτηκε, δεν ήταν μια οικογένεια από την οποία μπορούσες να απαλλαγείς εύκολα». Ο Γιούνι συμπαθεί τον παρθένο Όσκαρ, εκτιμάει το γεγονός ότι θέλει να γίνει ο «Δομινικανός Τόλκιν», υιοθετεί χαρακτηρισμούς και καταστάσεις από τα βιβλία του φανταστικού που διαβάζει ο Όσκαρ, αυτός που «ήξερε σε τι μεταλλασσόταν: στο χειρότερο είδος ανθρώπου που κατοικούσε στον πλανήτη, έναν πικραμένο μαμούχαλο». Ωστόσο ένας αληθινός έρωτας θα προσγειώσει τον Όσκαρ στο νησί της καταγωγής του με απρόβλεπτες συνέπειες για τη ζωή του.


Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε επτά μεγάλα κεφάλαια όπου εξελίσσονται και εναλλάσσονται οι ιστορίες του Όσκαρ, του Γιούνι και της Λόλας στα τελευταία τριάντα χρόνια και της Μπελίσιας, τη δεκαετία του ΄50 στον Άγιο Δομίνικο. Η εξιστόρηση δεν είναι γραμμική. Ο τόνος του συγγραφέα είναι απίστευτα ζωντανός, δυναμικός, οργισμένος, σαν ένα ραπ παραλήρημα που πατάει- από τη μια- στη γλώσσα του δρόμου, την ιδιωματική γλώσσα Spanglish των Λατίνων που μιλάνε αμερικανικά και από την άλλη στη σπουδαγμένη λογοτεχνία.

Η προσωπική ιστοριογραφία του Γιούνι ενώνεται με την οικογενειακή ιστορία των Δε Λεόν και όλες μαζί με την ιστορία του νησιού, φτάνοντας μέχρι την πρώτη γενοκτονία του λαού από τους Ισπανούς κατακτητές. Ενώ η αφήγησή του χρησιμοποιεί το φανταστικό ως ένα γλωσσικό εργαλείο και αφηγηματικό μέσο, οι διάσπαρτες σημειώσεις με μικρότερους χαρακτήρες, στο κάτω μέρος των σελίδων, παραπέμπουν στα αληθινά συμβάντα της Ιστορίας, ξεπερνώντας σε βαρύτητα τη μυθοπλασία. Σε ένα άλλο μυθιστόρημα, η παράθεση τόσων συμπαγών σημειώσεων θα κούραζε τον αναγνώστη αλλά, όπως ήταν και η πρόθεση του Ντίαζ, τις διαβάζεις προσεκτικά, γιατί ανακαλύπτεις μια γεωγραφική επικράτεια και μια πτυχή της ιστορίας του κόσμου που ακόμη και οι εμπλεκόμενοι πολιτικά Αμερικανοί, την αγνοούν, ποσώς μάλιστα οι αναγνώστες σε άλλες γωνιές του κόσμου.


Γραμμένη με ασυνήθιστη θέρμη και χιούμορ, ''Η Σύντομη Θαυμαστή Ζωή του Όσκαρ Γουάο'' παρουσιάζει μια εκπληκτικά διαυγή σύλληψη της σύγχρονης αμερικανικής εμπειρίας και της ακατανίκητης ικανότητας του ανθρώπου να υπομένει και να ρισκάρει τα πάντα στο όνομα της αγάπης.
Ένας αληθινός λογοτεχνικός θρίαμβος, ένα μυθιστόρημα που καθιερώνει τον Τζούνο Ντίαζ ως έναν από τους καλύτερους και πιο συναρπαστικούς συγγραφείς της εποχής μας.
Η «σύντομη θαυμαστή ζωή» έχει πάρει το βραβείο Πούλιτζερ 2008, πράγμα σπάνιο για έναν συγγραφέα γεννημένο το 1968.