Δίλημμα Δικαίου

[ΠΛΑΤΩΝ]

ΔΙΛΗΜΜΑ ΔΙΚΑΙΟΥ (Right as Rain)
Συγγραφέας: George Pelecanos
Εκδόσεις: Οξύ
Σελίδες: 408
Αστυνομικό
Τιμή: 17,45€

Αν το Λος Άντζελες ανήκει στον Τζέιμς Ελρόι, η Ουάσιγκτον είναι υπόθεση του Τζορτζ Πελεκάνος. Του ελληνικής καταγωγής Αμερικανού συγγραφέα, του οποίου οι ζοφερές περιγραφές στοιχειώνουν την αμερικανική πρωτεύουσα, θολώνουν τη λάμψη της και πληγώνουν την εικόνα μιας αυτοκρατορίας που σέβεται ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες, καθώς κάνουν ζουμ στον ανελέητο κοινωνικό πόλεμο που σοβεί λίγα βήματα πέρα από το Καπιτώλιο.


O George Pelecanos γεννήθηκε στην Ουάσιγκτον, το 1957. Εγγονός ενός Έλληνα εστιάτορα και μεγαλωμένος σε γειτονιά μαύρων, ο Τζορτζ Πελεκάνος δεν κουνάει ρούπι από το περιβάλλον του. Αφού εργάστηκε ως μάγειρας, λαντζέρης, πωλητής παπουτσιών και εργάτης, εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα το 1992.
Με τα πιο πρόσφατα Drama City (2005) και The Night Gardener (2006) έφτασε αισίως τα 14 βιβλία αστυνομικής λογοτεχνίας (που διαδραματίζονται όλα στη γενέτειρά του), έχοντας καθιερωθεί ως μείζων συγγραφέας του αστυνομικού μυθιστορήματος.
Τα μυθιστορήματά του έχουν αποσπάσει πολυάριθμα βραβεία στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Διηγήματά του έχουν παρουσιαστεί στο Esquire και σε πολλές συλλογές αστυνομικής λογοτεχνίας.

Παράλληλα με το συγγραφικό του έργο, ο Pelecanos συνεργάζεται με τα περιοδικά Mojo, GQ, Uncut, τη Washington Post και τους New York Times, και πολλά άλλα έντυπα. Ο George Pelecanos έχει ακόμα συνεισφέρει σεναριακά στην επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά The Wire, και έχει συνεργαστεί στην παραγωγή πολλών κινηματογραφικών ταινιών. Σήμερα ζει στο Σίλβερ Σπρινγκ του Μέριλαντ, με τη σύζυγό του και τα τρία τους παιδιά.


Αφού έγραψε τρία αστυνομικά με Έλληνα ντετέκτιβ, τον Νικ Στέφανος, ο Πελεκάνος έγραψε αργότερα και μια τετραλογία με ήρωα μαύρο ντετέκτιβ, τον πρώην αστυνομικό Ντέρεκ Στρέιντζ.
Τα ελληνικά στοιχεία δεν εγκαταλείπουν ούτε τις σελίδες αυτής της σειράς, καθώς ο πατέρας του Στρέιντζ δούλευε ψήστης στο εστιατόριο ενός Έλληνα, με τον γιο του οποίου έπαιζε μικρός ο μαύρος ντετέκτιβ.

Αυτή την τετραλογία μεταφράζουν τελευταία οι Εκδόσεις Οξύ. Ξεκίνησαν ανάποδα, με τη Φλεγόμενη πόλη (Hard Revolution, 2004) που ήταν το τέταρτο βιβλίο της σειράς, και που γυρνούσε αναδρομικά στην παιδική ηλικία του Στρέιντζ. Και τώρα κυκλοφορεί το πρώτο της σειράς, το Δίλημμα δικαίου (Right as Rain, 2001), ένα ευφυέστατο μυθιστόρημα που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και που εισάγει τους δύο βασικούς ήρωες: τον γκριζομάλλη μαύρο Ντέρεκ Στρέιντζ, που έχει καβαλήσει τα πενήντα, και τον τριαντάρη λευκό Τέρι Κουίν, που θα εξελιχθεί σε βοηθό του αλλά εδώ είναι κατ' αρχήν απολογούμενος.
Θέμα του μυθιστορήματος τα οικογενειακά μυστικά και η έννοια της τιμωρίας. Σκηνικό του, η σκοτεινή πλευρά της πόλης της Ουάσινγκτον –το μέρος όπου οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες δεν τολμούν ποτέ να πλησιάσουν.


Ο Τέρι Κουίν έφυγε από το αστυνομικό σώμα ύστερα από ένα ατυχές νυχτερινό περιστατικό
Περιπολώντας εποχούμενοι με τον βοηθό του Γιουτζίν Φράκλιν, έπεσε πάνω σε έναν ένοπλο μαύρο που είχε ακινητοποιήσει ένα λευκό και τον απειλούσε δείχνοντας εξαιρετικά θυμωμένος.
Οι δύο αστυνομικοί βγήκαν έξω με προτεταμένα τα πιστόλια, αυτός κάτι φώναζε που δεν άκουγαν, φάνηκε κάποια στιγμή να τους απειλεί και ο Τέρι Κουίν τον σκότωσε.
Για κακή του τύχη επρόκειτο για αστυνομικό με πολιτικά που, όπως προέκυψε από τις ανακρίσεις, είχε σταματήσει τον λευκό απλώς γιατί τον βρήκε να ουρεί στον δρόμο.
Η μητέρα του σκοτωμένου μαύρου αστυνομικού αναθέτει στον Ντέρεκ Στρέιντζ, πρώην αστυνομικό που δουλεύει ως ντετέκτιβ στην προσωπική του επιχείρηση «Έρευνες Στρέιντζ», την αποκατάσταση του ονόματός του.
Ο Κουίν μπορεί να έφυγε από το σώμα αλλά η εικόνα του νεκρού αστυνομικού είχε επίσης αμαυρωθεί.
Ο Ντέρεκ Στρέιντζ δεν βλέπει να μπορεί να κάνει πολλά, είναι μια υπόθεση αρκετά σαφής: ένας βίαιος μαύρος αστυνομικός έπεσε θύμα ενός επίσης βίαιου λευκού αστυνομικού που σκότωσε από προκατάληψη. Είδε μπροστά του έναν μαύρο με όπλο, άρα έναν επικίνδυνο εγκληματία. Ο ντετέκτιβ έπιασε ωστόσο το νήμα από την αρχή και οδηγήθηκε αναπάντεχα στον υπόκοσμο, σε ένα βρωμερό περιβάλλον ναρκωτικών και εγκλήματος.
Ανακαλύπτει ότι ο λόγος που ο νεκρός αστυνομικός «στρίμωξε» τον λευκό δεν είχε καθόλου να κάνει με την ούρηση, αλλά με το πραγματικό επάγγελμα του ευυπόληπτου πολίτη. Που επιπλέον είχε παρασύρει την όμορφη αδελφή του μαύρου αστυνομικού στον βούρκο.
Η έκκληση της μητέρας οδηγεί τον Στρέιντζ στον υπόκοσμο της Ουάσινγκτον, όπου αστυνομικοί και εγκληματίες λειτουργούν με τους δικούς τους μυστικούς νόμους, και όπου η ανθρώπινη ζωή αξίζει λιγότερο από το χρήμα και τα ναρκωτικά.
Έχοντας στο πλευρό του τον Τέρι Κουίν, τον αστυνομικό που αθωώθηκε για τον θάνατο του συναδέλφου του, χωρίς όμως να μπορεί να ξεφύγει από τις τύψεις, ο Στρέιντζ έρχεται αντιμέτωπος με το εμπόριο ναρκωτικών, τον ρατσισμό, και το μίσος δολοφόνων που στοιχειώνουν τις σελίδες του βιβλίου.
Ακριβά ρεστοράν και κακόφημες γειτονιές, λευκοί και μαύροι, αδίστακτοι κακοποιοί και διεφθαρμένοι αστυνομικοί, συνδέονται στενά παρά τις χαώδεις διαφορές τους, με συνδετικό κρίκο ένα τεράστιας έκτασης εμπόριο ναρκωτικών κάτω από τη μύτη των αρχών.


Ο Πελεκάνος περιγράφει μια πραγματική ζούγκλα. Μια πόλη με πυρά εναντίον άοπλων υπόπτων, με πυρά κατά κινούμενων οχημάτων, με όλους τους εγκληματίες να έχουν πρόσβαση σε όπλα, με εν ψυχρώ δολοφονίες αστυνομικών.
Η Ουάσιγκτον είναι μάλλον η πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών με τη μεγαλύτερη εγκληματικότητα, και ο Πελεκάνος ξέρει να σε κάνει να το θυμάσαι.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο υπάρχει μια εξαιρετική κλιμάκωση των εντάσεων και ένα υποδειγματικό χτίσιμο των σχέσεων, ιδίως ανάμεσα στον Στρέιντζ και τον Κουίν που, από αντίπαλοι θα γίνουν συνεργάτες.
Υπάρχει επίσης μια καταπληκτική λύση, καθώς ο δολοφόνος Κουίν αποδεικνύεται ότι ήταν άθελά του το οπλισμένο χέρι ενός άλλου, που πόνταρε στον ρατσισμό και την γενική προκατάληψη και κέρδισε.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στα βιβλία του είναι βέβαια κοινή: όποιος έχει διαβάσει έστω και ένα βιβλίο του Πελεκάνου έχει ήδη εμβαθύνει στον κόσμο που περιγράφει. Στον οποίο σπουδαίο ρόλο παίζει πάντα η μουσική και δευτερευόντως η κουζίνα.


Ο τόπος που γεννήθηκαν τα παιδιά στους δρόμους των αμερικανικών μεγαλουπόλεων, λέει ο Πελεκάνος, είναι οι παράγοντες που αποφασίζουν για το μέλλον τους. Στη φωτογραφία, ο ράπερ 50 Cent υποδύεται έναν ορφανό νεαρό που μπλέκει με συμμορίες και εμπόρους ναρκωτικών στο περσινό φιλμ «Get Rich or Die Tryin'»


Ο Τζορτζ Πελεκάνος στήνει αριστοτεχνικά την ιστορία του. Δεν χαρίζεται σε κανέναν. Έχει θετικούς και αρνητικούς ήρωες, αλλά όχι καλούς και κακούς. Οι ντετέκτιβ δεν είναι άγγελοι, είναι άνθρωποι με αδυναμίες, με σκληρότητα χαρακτήρα και με εσωτερικούς δαίμονες.
Ο συγγραφέας τους παρακολουθεί από κοντά: όχι μόνο στην επαγγελματική τους συμπεριφορά αλλά και στην καθημερινότητά τους. Στις σχέσεις τους με γυναίκες που αγάπησαν, με περιστασιακές ερωμένες, αλλά και με γονείς και παιδιά, όταν υπάρχουν. Στην πιο ακραία βιαιότητα, αλλά και στην αφοπλιστική τρυφερότητα ορισμένων στιγμών τους. Αλλά αυτό που ενδιαφέρει κυρίως τον Πελεκάνο είναι τα κίνητρα των πράξεων. Το αβυσσαλέο φυλετικό μίσος, η προσπάθεια των κοντών να αποδείξουν ότι είναι ψηλοί και των ψηλών ότι είναι κυρίαρχοι. Μία δαρβινική ανθρωπογεωγραφία που μυρίζει μπαρούτι, μία μάχη διαρκής και ύπουλη που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τους πραγματικούς πολέμους που κηρύσσει η κυβέρνησή τους.

Κάποια στιγμή, ο Ντέρεκ Στρέιντζ το λέει καθαρά. Σ' αυτές τις γειτονιές, τα παιδιά είναι το ίδιο επικίνδυνα με τους μεγάλους. «Όλοι μπορούν να τραβήξουν την σκανδάλη ενός όπλου». Ο τόπος που γεννήθηκαν αυτά τα παιδιά, λέει, και τα παραδείγματα από τα μεγαλύτερα παιδιά γύρω τους, είναι οι παράγοντες που αποφασίζουν για το μέλλον τους. Υπάρχει λύση; Να νομιμοποιηθούν τα ναρκωτικά, λέει ο ντετέκτιβ. Και να απαγορευτούν τα όπλα. Ξέρει βέβαια ότι ο πολιτικός που θα υποστηρίξει κάτι τέτοιο έχει καταστρέψει την καριέρα του.

Το Δίλημμα Δικαίου είναι μέχρι στιγμής το πιο άμεσο και δυνατό βιβλίο του George P. Pelecanos. Ένα αριστούργημα ψυχολογικής έντασης, περίτεχνης πλοκής και εντυπωσιακής κορύφωσης, που τον κατατάσσει άξια ανάμεσα στα ιερά τέρατα της αστυνομικής λογοτεχνίας.


Πηγές:
ΤΑ ΝΕΑ 5/1/2007, oxy.gr

[Freeman]

Μου κίνησε το ενδιαφέρων. Η αλήθεια είναι οτι δέν ειχα επιδιώξει ποτέ να διαβάσω κάτι αστυνομικό. Αλλα θα ήθελα μιά που το έφερε η κουβέντα. Βρήκα τα βιβλία μέσα στο σαιτ του εκδότη αλλα όχι και σε άλλα σαιτ γνωστών βιβλιοπωλείων. Αναμένω...