BAKER STREET – Gerry Rafferty
Winding your way down on Baker Street
Light in your head, and dead on your feet
Well another crazy day
You drink the night away
And forget about everything
This city desert makes you feel so cold,
It's got so many people but it's got no soul
And it's taken you so long
to find out you were wrong
When you thought it held everything
You used to think that it was so easy
You used to say that it was so easy
But you're tryin', you're tryin' now
Another year and then you'd be happy
Just one more year and then you'd be happy
But you're cryin', you're cryin' now
Way down the street there's a light in his place
He opens the door, he’s got that look on his face
And he asks you where you've been
You tell him who you've seen
And you talk about anything
He's got this dream about buyin' some land
He's gonna give up the booze and the one night stands
And then he'll settle down
It's a quiet little town
And forget about everything
But you know he'll always keep movin'
you know he's never gonna stop movin'
'Cause he's rollin', he's the rolling stone
And when you wake up it's a new mornin'
the sun is shining it's a new mornin'
and you're going, you're going home
Το «Baker Street» περιλαμβάνεται στο δίσκο του Gerry Rafferty «City To City», που κυκλοφόρησε το 1978, και θεωρείται ένα από τα καλύτερα τραγούδια που γράφτηκαν ποτέ. Αυτό που καθιστά μοναδικό το «Baker Street» είναι το γεγονός ότι το ρεφρέν δεν έχει ούτε μία λέξη παρά μόνο ένα… σαξόφωνο.
Το υπέροχο αυτό τραγούδι είναι το πιο συναισθηματικό από όλα τα τραγούδια του Gerry Rafferty. Μιλάει για έναν άνθρωπο που κάνει όνειρα για τη ζωή του και προσπαθεί να βρει το δρόμο του, αλλά τα πράγματα ήρθαν έτσι που τα όνειρά του δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Παρόλο που είναι κάτοικος μιας μεγάλης πόλης, και περιβάλλεται από πολλούς ανθρώπους, νιώθει μοναξιά και γεμίζει το συναισθηματικό του κενό βρίσκοντας διέξοδο στο ποτό και στο φτηνό σεξ.
Ο γεννημένος το 1947 Σκοτσέζος τραγουδιστής Gerry Rafferty, αρχικά συμμετείχε στο συγκρότημα Humblebums και κατόπιν ήταν ιδρυτικό μέλος των Stealers Wheel, οι οποίοι το 1973 είχαν γνωρίσει επιτυχία με το «Stuck In The Middle With You». Μετά τη διάλυση των Stealers Wheel το 1975, ο Rafferty επί τρία χρόνια μπαινόβγαινε στα δικαστήρια καθώς του απαγορεύονταν να ηχογραφήσει μόνος του καθώς είχε ακόμα συμβατικές υποχρεώσεις με το συγκρότημα που διαλύθηκε.
Κατά τη διαμονή του στο Λονδίνο, ο Rafferty έμενε συχνά στο διαμέρισμα ενός φίλου του, το οποίο βρισκόταν σ’ έναν από τους πιο γνωστούς δρόμους της πόλης: τη Baker Street (ένας από τους πιο διάσημους κατοίκους της Baker Street ήταν ο χαρακτήρας του Sir Arthur Conan Doyle, ντέντεκτιβ Sherlock Holmes, ο οποίος υποτίθεται ότι ζούσε στον αριθμό 221-Β).
Εμπνευσμένος από την οδό αυτή, και από την απογοήτευση που ένιωθε εκείνη την περίοδο για την πορεία της καριέρας του, ο Gerry Rafferty έγραψε το «Baker Street». Το τελικό αποτέλεσμα των νομικών και οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπισε θα μπορούσαμε να πούμε ότι συνοψίζεται στους τελευταίους ελπιδοφόρους στίχους του τραγουδιού: «
And when you wake up it's a new morning, the sun is shining it's a new morning and you're going, you're going home».
Το «Baker Street» ήταν το πρώτο τραγούδι που κυκλοφόρησε ο Rafferty, τρία χρόνια μετά τη διάλυση των Stealers Wheel κι αφού ήταν πλέον ελεύθερος να ηχογραφήσει ξανά έχοντας υπογράψει συμβόλαιο με την United Artists Records. Το «Baker Street» έγινε διάσημο κυρίως λόγω του χαρακτηριστικού σαξόφωνου που έπαιξε ο Raphael Ravenscroft.
Για ένα διάστημα είχε επικρατήσει η φήμη ότι το σαξόφωνο το έπαιξε ο Άγγλος ηθοποιός και τηλεοπτικός παρουσιαστής Bob Holness, αλλά αυτό ήταν το αποτέλεσμα ενός αστείου που έκανε ο μουσικοκριτικός Stuart Maconie και που ξεκίνησε από ένα άρθρο με τίτλο «Would You believe It?» του περιοδικού New Musical Express. Το αστείο αυτό αναπαράχθηκε τόσες φορές ώστε τελικά έγινε αστικός μύθος. Στην πραγματικότητα σαξόφωνο έπαιξε λοιπόν ο Raphael Ravenscroft και όχι ο Bob Holness. Όμως η μελωδία του προκάλεσε διαμάχη γύρω από την πατρότητά της καθώς ένα παρόμοιο σόλο είχε παίξει σε μία σύνθεση του Larry Coryell ο μεγάλος Αμερικανός σαξοφωνίστας της τζαζ, Steve Marcus, στο τραγούδι «Half A Heart» που κυκλοφόρησε το 1968, δηλαδή δέκα ολόκληρα χρόνια πριν το «Baker Street».
Βέβαια η αλήθεια είναι ότι ο Gerry Rafferty έγραψε το «Baker Street» υπολογίζοντας ότι θα τραγουδούσε ένα κανονικό ρεφρέν. Όμως δεν του έβγαινε όπως θα ήθελε κι έτσι σκέφτηκε να αντικαταστήσει το ρεφρέν με ένα μεγάλης διάρκειας ορχηστρικό break χωρίς να έχει αποφασίσει ποιο όργανο θα το παίξει. Μαζί με τον παραγωγό Hugh Murphy, πειραματίστηκαν με διαφορετικούς ήχους μέχρι που τελικά αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν κιθάρα για το σόλο καθώς και ένα μικρό μέρος με σοπράνο σαξόφωνο.
Η πρώτη τους επιλογή για σαξοφωνίστα ήταν ο 28χρονος τότε Αμερικανός μουσικός Pete Zorn, ο οποίος έπαιζε κάθε είδους όργανο: από ακουστική και ηλεκτρική κιθάρα μέχρι μπάσο, μαντολίνο, φλάουτο και όλα τα είδη σαξόφωνων. Όμως ο Zorn είχε καιρό να παίξει σαξόφωνο μιας και οι περισσότεροι τον ζητούσαν ως κιθαρίστα ή μπασίστα, και έτσι ο ίδιος πρότεινε έναν κατάλογο από άλλους μουσικούς μεταξύ των οποίων υπήρχε και το όνομα του Raphael Ravenscroft.
Ο Ravenscroft, λοιπόν, ανέλαβε να παίξει με το σοπράνο σαξόφωνο το μικρό μέρος που του αναλογούσε. Όταν όμως ήταν στο στούντιο, άκουσε ότι ο κιθαρίστας που θα ηχογραφούσε το ορχηστρικό break του «Baker Street», δεν ήταν διαθέσιμος. Έτσι πρότεινε να παίξει ο ίδιος το σόλο με το alto σαξόφωνο που είχε στο αυτοκίνητό του. Αυτό που κατάφερε ήταν πολύ εντυπωσιακό: μετέτρεψε το break σε μία μεγάλης διάρκειας ατμοσφαιρική βινιέτα που έδεσε άψογα με το τραγούδι και, ταυτόχρονα, το σαξόφωνο αναδείχθηκε σε όργανο εξίσου σημαντικό με την κιθάρα.
Το «Baker Street», εκτός από το σαξόφωνο, έχει και πολλά άλλα θετικά στοιχεία όπως οι μυστηριώδεις και μελαγχολικοί στίχοι του, η νοσταλγική του μελωδία και το υπέροχο φινάλε με την αιφνίδια εμφάνιση της κιθάρας του Hugh Burns (το σόλο της οποίας ο Slash, πρώην κιθαρίστας των Guns ’n’ Roses, ψήφισε στο περιοδικό «Guitar» ως ένα από τα αγαπημένα του ενώ αποτέλεσε και την έμπνευσή του για το σόλο στο «Sweet Child O’ Mine» των Guns N’ Roses). Αν συνυπολογίσει κανείς το μπάσο, το πιάνο, τη διακριτική παρουσία του keyboard, και το εξαιρετικό τους δέσιμο τότε μιλάμε για μία από τις καλύτερες ενορχηστρώσεις που έχουν γίνει ποτέ σε τραγούδι.
Όλα αυτά σε συνδυασμό με την κελαρυστή φωνή του Gerry Rafferty, που συνέλαβε τέλεια την αίσθηση του να βιώνει κανείς μία άθλια ζωή στο Λονδίνο τη δεκαετία του 1970, αποτέλεσαν την αιτία που το «Baker Street» παραμένει ένα από τα δημοφιλέστερα τραγούδια εκείνης της δεκαετίας, αλλά και ο στυλοβάτης του soft-rock.
Ήδη από την εντυπωσιακή εισαγωγή, με το σαξόφωνο του Raphael Ravenscroft να ανεβαίνει όλο και πιο δυνατά πίσω από τις κιθάρες, παίρνουμε ένα δείγμα της εξαιρετικής δουλειάς που έχει γίνει στην παραγωγή. Οι υπόλοιποι μουσικοί που συνόδευσαν τον Gerry Rafferty στο «Baker Street» είναι: στα drums ο Henry Spinetti (ο οποίος έπαιξε και με τους Eric Clapton, Bob Dylan, George Harrison, Paul McCartney, Katie Melua κ.α.), στο μπάσο ο Gary Taylor, στα keyboards ο Tommy Eyre (ο οποίος έπαιξε και με τους Joe Cocker, Gary Moore, B.B.King, Wham κ.α. αλλά πέθανε από καρκίνο το 2001 σε ηλικία 52 ετών), στα κρουστά ο Glen Le Fleur, στη ρυθμική κιθάρα ο Nigel Jenkins, και στα έγχορδα ο Graham Preskett.
Στην αρχή η δισκογραφική εταιρεία ήταν απρόθυμη και πολύ επιφυλακτική στο να κυκλοφορήσει το τραγούδι σε single. Όμως, μετά την κυκλοφορία του album, το κοινό ζητούσε επίμονα από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς το «Baker Street» και η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη ώστε η δισκογραφική εταιρία αναγκάστηκε ν’ αλλάξει γνώμη και να κυκλοφορήσει το «Baker Street» σε single, έχοντας στη β’ πλευρά το «Big Change In The Weather».
Η εκτέλεση που κυκλοφόρησε σε single ήταν μικρότερη σε διάρκεια από αυτή που υπήρχε στο δίσκο «City To City». Συγκεκριμένα, στο δίσκο το τραγούδι έχει διάρκεια 6.01 ενώ στο single 4.08. Επιπλέον, ο ρυθμός του τραγουδιού στο single είναι πιο γρήγορος προκειμένου το τραγούδι να είναι πιο φιλικό στο ραδιόφωνο.
Το single γνώρισε μεγάλη επιτυχία στη Μεγάλη Βρετανία φτάνοντας στο Νο 3 των charts και ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία στις Η.Π.Α., όπου έφτασε στο Νο 2 τον Μάιο του 1978. Επίσης έφτασε στο Νο 1 της Αυστραλίας και στο Νο 9 της Ολλανδίας. Το τραγούδι πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και κυριάρχησε για μήνες στις συχνότητες του ραδιοφώνου (μόνο στις Η.Π.Α. έχει παιχτεί μέχρι σήμερα πάνω από 3.000.000 φορές!).
Το «Baker Street» μετέτρεψε σε σταρ τον Gerry Rafferty ενώ το εξαιρετικό σόλο του σαξόφωνου αποτελεί πλέον ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μέρη σαξόφωνου στην ιστορία της pop μουσικής. Μάλιστα εκείνη την εποχή δημιούργησε αυτό που ονομάστηκε ως «φαινόμενο του Baker Street», κατά το οποίο αυξήθηκαν οι πωλήσεις σαξοφώνων καθώς και η χρήση τους στην pop μουσική και στις τηλεοπτικές διαφημίσεις!
Άλλες εκτελέσεις
Το 1978 ο Καναδός μουσικός Maynard Ferguson κυκλοφόρησε μία ορχηστρική jazz εκτέλεση του «Baker Street», η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Carnival».
Το 1979 οι Shadows κυκλοφόρησαν μία επίσης ορχηστρική εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «String Of Hits», ενώ το 1980 το ηχογράφησε και η London Symphony Orchestra.
Τον Ιανουάριο του 1987 ο Αμερικανός τραγουδιστής της country, Waylon Jennings, κυκλοφόρησε μία εκτέλεση η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Hangin’ Tough».
Το 1989 στο δίσκο «Right Down The Line: The Best Of Gerry Rafferty» περιλαμβάνεται μία εναλλακτική εκδοχή της αυθεντικής εκτέλεσης του Gerry Rafferty, η οποία περιέχει 30 δευτερόλεπτα που δεν υπάρχουν στην αρχική εκτέλεση ενώ και ο ρυθμός του τραγουδιού είναι πιο αργός.
.jpg/220px-Baker_Street_(Remix).jpg)
Το 1990 κυκλοφόρησε ένα remix της πρώτης εκτέλεσης του «Baker Street», που έφτασε στο Νο 53 της Μεγάλης Βρετανίας.
Το 1992 το βρετανικό συγκρότημα Undercover ηχογράφησε μία εκτέλεση του «Baker Street», η οποία έφτασε στο Νο 2 της Μεγάλης Βρετανίας. Στην εκτέλεση αυτή ο στίχος «
He's gonna give up the booze» άλλαξε σε «He's gonna give up the crack». Το παράδοξο είναι ότι το ίδιο συγκρότημα είχε άλλη μία επανεκτέλεση-επιτυχία, το «Never Let Her Slip Away», της οποίας η πρώτη εκτέλεση από τον Andrew Gold ήταν μαζί με το «Baker Street» στο βρετανικό Top 20 τον Απρίλιο του 1978. Δηλαδή, με λίγα λόγια, οι Undercover γνώρισαν όλες κι όλες δύο επιτυχίες που ήταν και οι δύο διασκευές και των οποίων οι πρώτες εκτελέσεις ήταν στα βρετανικά charts τον Απρίλιο του 1978!
Το 1997 ο Αμερικανός τραγουδοποιός Livingston Taylor κυκλοφόρησε μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Ink».
Τον Ιανουάριο του 1998 οι Foo Fighters κυκλοφόρησαν μία εκτέλεση, η οποία συμπεριλήφθηκε στη β’ πλευρά του single «My Hero» ενώ το 2007 συμπεριλήφθηκε και ως bonus track στην 10th Anniversary Edition του άλμπουμ «The Colour And The Shape».
Το 1999 το γαλλικό metal συγκρότημα Carnival In Coal κυκλοφόρησε μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «French Cancan».
Το 2002 ο Leif Benjamin κυκλοφόρησε σε single μία χορευτική εκτέλεση του «Baker Street», σε παραγωγή του Sandy Burnett.
Τον Απρίλιο του 2002 το γερμανικό techno συγκρότημα Scooter κυκλοφόρησε το «Nessaja», στο οποίο χρησιμοποίησαν μέρος από το «Baker Street». Το τραγούδι περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Encore: Live And Direct» ενώ χρησιμοποιήθηκε και στους εναρκτήριους τίτλους της ταινίας «Bruno» (2009).
Τον Ιούλιο του 2005 ο Αυστραλός τραγουδοποιός Rick Springfield κυκλοφόρησε μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «The Day After Yesterday».
Την ίδια χρονιά, το αμερικάνικο συγκρότημα Baby Teeth ερμήνευσε το τραγούδι σε κάποιες από τις συναυλίες του.
Τον Οκτώβριο του 2006 ο Eric Gaffney κυκλοφόρησε μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Uncharted Waters».
Το 2008 ο D.J. Octopus κυκλοφόρησε σε single δύο χορευτικές εκτελέσεις του «Baker Street» (Main Mix και Alternative Mix).
Την ίδια χρονιά ο Michael Lington κυκλοφόρησε μία εκτέλεση, η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Heat».
Ο Γερμανός D.J. και παραγωγός Michael Mind κυκλοφόρησε το 2008 πέντε house/trance εκτελέσεις του «Baker Street» (Vocal Edit, Club Edit, Vocal Club Mix, Club Mix, House Rockerz Remix).
Το 2009 το αμερικάνικο συγκρότημα State Radio ερμήνευσε το τραγούδι σε κάποιες συναυλίες τους.
Τον Ιούλιο του 2010 οι Fierce Collective, με τη συμμετοχή των Peyton και Lady V, κυκλοφόρησαν μία εκτέλεση η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Fierce Disco IV». Το τραγούδι ερμήνευσαν επίσης οι Naturedevil και οι Jars Of Clay.
Το «Baker Street» ακούστηκε στην ελληνική κωμωδία «Ρόδα, Τσάντα Και Κοπάνα» (1982) και στις ταινίες «Ο Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ» (Good Will Hunting, 1997), «Εγχειρίδιο Αναγνώρισης Αγίων» (A Guide To Recognizing Your Saints, 2006) και «Zodiac» (2007). Επίσης, ακούστηκε στις τηλεοπτικές σειρές «Sopranos», «New Tricks», «How Not To Live Your Wife», «King Of The Hill», «Stella» και «Simpsons» ενώ η εισαγωγή το τραγουδιού αποτελούσε το εναρκτήριο μουσικό θέμα της δημοφιλούς αμερικανικής ραδιοφωνικής εκπομπής «The Dave Ramsey Show». Το μουσικό θέμα που παίζει το σαξόφωνο χρησιμοποιήθηκε στην τηλεοπτική εκπομπή «Top Gear», στο νορβηγικό talk show «Trygdekontoret» καθώς και στο «Howard Stern Radio Show» όπου παρωδήσανε τον παραγωγό Gary Dell’Abbate τραγουδώντας το παρατσούκλι του, Baba Booey, στο ρυθμό του «Baker Street».
Ο Αμερικανός ραδιοφωνικός παρουσιαστής Art Bell χρησιμοποιεί συχνά το «Baker Street» στις εκπομπές του ενώ στη Μεγάλη Βρετανία το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε σε διαφήμιση της RSA Insurance για ασφάλειες αυτοκινήτων.
Κωνσταντίνος Παυλικιάνης