ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ
ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Αποστολή: Αχιλλέας Πατσούκας
«Μέχρι την τελευταία ημέρα ζωής του πλανήτη η φύση θα είναι μολυσμένη»
Η έκρηξη στον 4ο πυρηνικό αντιδραστήρα του Τσερνομπίλ πριν από 20 χρόνια έμελλε να οδηγήσει και να συνεχίσει να οδηγεί χιλιάδες ανθρώπους, ζωντανούς οργανισμούς και την ίδια τη Φύση στο θάνατο. Το ΟΙΚΟ επισκέφθηκε την περιοχή και μίλησε με ανθρώπους που ζουν εκεί.
Μερικά χιλιόμετρα πριν φτάσουμε στην απαγορευμένη ζώνη, το περιβάλλον μας προειδοποίησε ότι πλησιάζουμε. Εγκαταλελειμμένα χωριατόσπιτα, αρκετά καμένα δέντρα και δίπλα σε αυτά, ένα υπέροχο παραδεισένιο δάσος. Αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατόν να ζουν τα δέντρα μετά όλο αυτό το κακό. Την απάντηση την πήρα στην ενημέρωση που μας έκαναν οι υπεύθυνοι. Η εικόνα της βλάστησης, μας εξήγησαν, δεν σημαίνει ότι η ραδιενέργεια εγκατέλειψε τα δέντρα, το χώμα και τα λουλούδια. «Θα εξακολουθήσουν το φθινόπωρο να ρίχνουν τα φύλλα τους και την άνοιξη να τα βγάζουν, αλλά μέχρι τη τελευταία ημέρα ζωής του πλανήτη θα είναι μολυσμένα. Oπως οι φορείς ενός ιού. Μπορεί να μη νοσήσουν ποτέ, αλλά είναι πάντα προσβεβλημένοι από αυτόν». Τα δέντρα στο «κόκκινο δάσος», απορρόφησαν ακτινοβολία πάνω από 100 Gy (gray), η οποία τα έκαψε. Eγιναν πολλές προσπάθειες για τη διάσωσή του. Κόπηκαν τα νεκρά δέντρα και αφαιρέθηκαν δεκαπέντε εκατοστά από την επιφάνεια του εδάφους. Τα ραδιενεργά απορρίμματα θάφτηκαν σε άμμο περίπου 100.000 κ.μ.
Η μεγάλη συγκέντρωση οργανικών στοιχείων στο χώμα των δασών βοήθησε στη μεταφορά των ραδιενεργών στοιχείων σε βρύα, λειχήνες, μανιτάρια σε πολύ μεγάλες ποσότητες. Στη συνέχεια, μέσω της τροφικής αλυσίδας, η ραδιενέργεια μεταφέρθηκε στους ανθρώπους και στα ζώα. Μοναδικό αντίδοτο γι' αυτό, σύμφωνα με τους υπευθύνους, είναι η κοπή των δέντρων και η παραγωγή πολτού χάρτου, καθώς και η αποφυγή των πυρκαγιών.
Μετά την έκρηξη, όσα ζώα επιβίωσαν εγκατέλειψαν την περιοχή. Την τελευταία όμως διετία, κάποια επιστρέφουν. Μέσα στην απαγορευμένη ζώνη των 30 χλμ., υπάλληλοι μου είπαν πως έχουν δει αλεπούδες, ελάφια και άγρια άλογα. Ορισμένα ζώα μάλιστα δεν διστάζουν να προσεγγίζουν πολύ κοντά τον πυρηνικό αντιδραστήρα. Από ότι φαίνεται, μια λογική ερμηνεία για την «επιστροφή» είναι ότι στην απαγορευμένη περιοχή αυτήν απαγορεύεται το κυνήγι.
Ακόμα προσπαθούν να καθαρίσουν
Δουλεύοντας σε 15μερες βάρδιες επί 365 μέρες το χρόνο, 3.000 εργάτες που κατοικούν στο Τσερνομπίλ μάχονται για τον καθαρισμό της σαρκοφάγου, της στήριξης του σκεπάστρου του αντιδραστήρα και εργάζονται ως υπάλληλοι στο σταθμό. Αν σταματήσουν έστω και για ένα λεπτό τις εργασίες στήριξης του σκεπάστρου, είναι πιθανόν αυτό να καταρρεύσει και τότε να βρεθούμε μπροστά σε μια νέα και ίσως χειρότερη τραγωδία από εκείνη του 1986.
Σε «πλεονεκτικότερη» θέση βρίσκονται οι 27.000 κάτοικοι της πόλης Σλαβούτιτς. Οι περισσότεροι προέρχονται από τις εκκενωμένες περιοχές. Ανάμεσα τους κάποιοι από το επιστημονικό προσωπικό και τα υψηλά στελέχη του εργοστασίου. Το Σλαβούτιτς είναι μια μικρή, αλλά πολύ καλά οργανωμένη πόλη 55 χλμ. μακριά από το Τσερνομπίλ, κατασκευασμένη ειδικά για το προσωπικό του σταθμού και τις οικογένειές τους. Την ώρα που βρισκόμασταν στο παρατηρητήριο, σε απόσταση 50 μέρων από τον αντιδραστήρα, η ραδιενέργεια άγγιζε το 1,1 μιλιρέμ/ώρα.
Εννέα εκατομμύρια επλήγησαν άμεσα στην ΕΣΣΔ
Από το ίδιο το ατύχημα, 56 τεχνικοί του σταθμού σκοτώθηκαν, ένας εκ των οποίων εξαερώθηκε. Σαράντα επτά εργάτες και πυροσβέστες έχασαν τις ζωές τους σε εργατικά ατυχήματα και 9 παιδιά πέθαναν άμεσα από καρκίνο.
Στην ΕΣΣΔ 9 εκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν άμεσα από την έκρηξη. Στη Λευκορωσία, το ποσοστό καρκίνου του θυρεοειδούς εκατονταπλασιάστηκε μέσα σε μία δεκαετία, οι ανωμαλίες των οστών και των μυών αυξήθηκαν κατά 70%, ενώ οι ασθένειες του νευρικού συστήματος αυξήθηκαν κατά 45%, ενώ στην Ουκρανία περίπου 35.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Αν σε αυτά τα νούμερα προσθέσουμε τα θύματα στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Ελλάδα, καθώς και τα παιδιά που θα γεννηθούν τα επόμενα χρόνια με προβλήματα, μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας.
Kathimerini.gr
__________________
|