[Freeman]

Σχόλιο Για Τη ΚΟΙΜΩΜΕΝΗ Του Γιαννούλη Χαλεπά


Σήμερα, 27/10/2005 κατά τις 4.00 μμ, αξιώθηκα επιτέλους να περάσω από το Α' Νεκροταφείο, να μπω να δω και να θαυμάσω από κοντά, το μοναδικό, εκπληκτικό δημιούργημα του μεγάλου γλύπτη μας Γιαννούλη Χαλεπά: "Η Κοιμωμένη"! Μπήκα στον περίβολο τούτο το ζεστό φθινοπωριάτικο απομεσήμερο, νιώθοντας ταραχή κι ανυπομονησία.

Το Κοιμητήρι σχεδόν έρημο, εκτός από τους δυο φύλακες, που σπεύσανε να με κατατοπίσουν ευγενικότατα για τη θέση του τάφου. Δε δυσκολεύτηκα διόλου μάλιστα, μιας κι ήταν ευθεία καθώς μπαίνουμε στον κεντρικό διάδρομο, περίπου 50-60 μέτρα μέσα και δεξιά, έξω-έξω. Είδα το γλυπτό πριν φτάσω κοντά του κι εκείνο που τράβηξε τη προσοχή μου, πριν βρεθώ δίπλα του, ήταν η παντελής έλλειψη συντήρησης, πράμα ανεπίτρεπτο κι ασυγχώρητο, πιστεύω. Το κάποτε λευκό του μάρμαρο, έχει γκριζάρει επικίνδυνα! Πρέπει -δε ξέρω πως και τι- να ληφθούν άμεσα κάποια μέτρα γι' αυτό, γιατι πραγματικά θα 'ναι μεγάλο κρίμα να πάθει περισσότερη καταστροφή. Ακόμα όμως κι έτσι κακοσυντηρημένο, ήτανε θαυμάσιο να το κοιτώ.

Το πρόσωπο της κόρης, σμιλεμένο περίτεχνα, δείχνει ήρεμο, γερμένο στο πλάι, σα να κοιμάται, δίχως κανένα σκιάδι αγωνίας, εφιάλτη ή ανησυχίας. Δε μπόρεσα παρά να σκεφτώ, μιαν άσπιλη νεαρή παρθένο κόρη, που μισοξαπλωμένη, βυθισμένη στις νεανικές της ονειροφαντασιές, αφέθηκε να καταβληθεί από τη πολιορκία του Μορφέα κι έγειρεν ήρεμα στο πλάι. Όμορφο πρόσωπο. Όμορφη κόρη. Τα μάτια κλειστά ήρεμα, φυσικά αρυτίδωτα μέτωπο και παρειές, στόμα κλεισμένο απαλά, με τα χείλη ίσα που να εφάπτονται -εδώ ακριβώς είναι πιστεύω, το ένα από τα "ευρήματα" του καλλιτέχνη, ώστε να την εμφανίζει κοιμωμένη κι όχι νεκρή. Από τη μόλις επαφή των χειλιών μπορεί κανείς εύκολα να εικάσει την ανάσα, απλά επειδή η κόρη είναι αγνή, άσπιλη και μ' ελαφρά συνείδηση, κοιμάται πολύ-πολύ ανάλαφρα.

Τόσον ανάλαφρα, που -καθώς το βλέμμα μου κατέβηκε από το πρόσωπο στο μπούστο, είχα την αίσθηση πως το στήθος της ανεβοκατέβαινε απαλά στο ρυθμό της ανάσας. Έτριψα τα μάτια μου και ξανακοίταξα. Βρήκα στη ψευδαίσθηση της κίνησης του στήθους, ακόμα ένα "εύρημα" για τον αθάνατο ύπνο. Τότε μόνον άρχισα να προσέχω το ντύσιμό της. Ντυμένη προσεκτικά, σεμνά, για τον ύπνο με το κοριτσίστικο νυχτικό της προσεκτικά κουμπωμένο μέχρι ψηλά το στέρνο. Τα χέρια της είναι ένα θαυμάσιο ανθρώπινο επίτευγμα, φτιαγμένο -δίχως άλλο- κατόπιν ισχυράς διδαχής, από τον Θεό της Γλυπτικής. Χέρια ζωντανά, ακινητοποιημένα, όπου τους έλαχε να τα βρει ο ύπνος. Προσωρινά ακινητοποιημένα και σκέφτομαι πως αν κάνω τον παραμικρό θόρυβο και ξυπνήσει το κορίτσι, θα κινηθούν οπωσδήποτε. Γι' αυτό προσέχω μη κάνω τον παραμικρό θόρυβο. Το ένα χέρι πεσμένο στο πλευρό, απαλά κι άτακτα, όπου βρέθηκε... Το άλλο ακουμπισμένο πάνω στο στέρνο, αγγίζει απαλά το κάτω άκρο, από τον σταυρό που φορά.

Το υπόλοιπο σώμα της κοπέλας είναι σκεπασμένο ανάλαφρα με το σεντόνι. Μα τι εκπληκτικό σκέπασμα! Τυλίγει το κορμί της απαλά, αφήνοντας να φαίνεται το περίγραμμα, μέχρι τις άκρες των δαχτύλων των ποδιών της. Οι πτυχώσεις ελαφρώς άτακτες, -τρίτο "εύρημα" για να μην εμφανίζεται σαν νεκροκρέβατο- και τόσον ανάλφρο κι ημιδιαφανές, που σκέφτεται κανείς ν' απλώσει το χέρι και να τραβήξει μέχρι πάνω, ώστε το καημένο το κοριτσόπουλο μη κρυώσει στο αγιάζι της νύχτας που θα 'ρθει. Επιμένω σε τούτο, γιατί πραγματικά, το σεντόνι μοιάζει αληθινό. Κάποιος περαστικός και πονετικός, είδε το κορίτσι να κοιμάται και σκέφτηκε να του ρίξει ένα σεντονάκι, να το προστατέψει από τη δροσιά της νύχτας και τα κακόβουλα αδηφάγα βλέμματα, μιας κι η ίδια δε μπορεί να προφυλάξει τον εαυτό της, χωρίς να ταράξει τούτον τον γαλήνιο ύπνο.

Το επόμενο που τράβηξε το βλέμμα μου ήτανε το μαξιλάρι της. Μεγάλο μαξιλάρι, αναριγμένο πίσω από τη ράχη της μέχρι το κεφάλι, ώστε να τη κρατά μισοξαπλωμένη, -τέταρτο "εύρημα", αυτή η στάση του σώματος. Τι θαυμάσια λεπτοδουλεμένες λεπτομέρειες που 'χει τούτο το μαξιλάρι! Φουσκωμένο λιγάκι στα πλαγινά, συνεπεία του βάρους του κεφαλιού και στο μέσον φαίνεται να βουλιάζει, αλλά όχι μ' ακατάστατο τρόπο, μέχρι που το βούλιαγμα χάνεται εκεί που συναντά απαλά το κεφάλι της. Απερίγραπτα αληθινό μέχρι το κούμπωμα, με τα μεγάλα στρογγυλά κουμπιά, της μαξιλαροθήκης καθώς επίσης και το τάνυσμα των χειλέων της, που αφήνει ανοίγματα, για να φαίνεται το μέσα μέρος του μαξιλαριού. Ναι! Ακόμα και το μαξιλάρι, -μη πω: ειδικά και το μαξιλάρι- αποτελεί από μόνο του εκπληκτικό θέαμα. Εκεί ομολογώ πως κάπως ...δάκρυσα.

Σκούπισα τα μάτια μου για να μη χάνω ούτε στιγμή απ' ότι κοιτούσα. 'Αφησα το βλέμμα μου πια να τυλίξει ολάκερο το κοιμισμένο κορίτσι και σα να 'νιωθα ένοχος που ξέκλεβα τόσες ματιές: Αν ξυπνούσε τι θα 'βρισκα να της πω; Πως τάχα ήμουνα περαστικός και προσπάθησα να τη σκεπάσω; Πως με μάγεψε ο ήρεμός της ύπνος και παρασύρθηκα να παρακολουθώ την ανασεμιά της; Τι να πεις σ' ένα μικρό κορίτσι που ξυπνά και σε πιάνει στα πράσα να τη παρατηρείς ενόσω κοιμάται και που να μην αρχίσει να παραλλάζει τους ήρεμους ύπνους της σ' εφιάλτες; Τότε σκέφτηκα πως ήτανε καιρός να φύγω.

Πρίν στραφώ πάλι προς την έξοδο, αναζήτησα τον Γλύπτη! Κάτω από τα πόδια της κοπέλας ένα χρυσό ταμπλώ, έγραφε με μαύρα γράμματα: ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ ΕΠΟΙΕΙ! Και λίγο πιο κάτω: ΣΟΦΙΑ ΑΦΕΝΤΑΚΗ 18 ΕΤΩΝ 1873. (Συγχωρέστε με αν διάβασα λάθος το έτος, μα είναι τόσο κακοσυντηρημένο, που αμφιβάλλω αν είδα σωστά κι ειδικά στο 7!) Στράφηκα κι άρχισα ν' απομακρύνομαι Χωρίς να το καταλάβω, απομακρυνόμουν εντελώς αθόρυβα. Πριν απομακρυνθώ πολύ, δε βάσταξα κι έριξα μια τελευταία ματιά. Ουφ! Ευτυχώς η άγαρμπή μου παρουσία δε την είχε η ξυπνήσει!

Φόρεσα τα γυαλιά του ηλίου, αντί να σκουπίσω τα μάτια μου, αποχαιρέτησα κι ευχαρίστησα τους φύλακες που μου απαντήσανε πάλιν ευγενικά.
Μόνο τότε επέτρεψα στον εαυτό μου να βήξω...
__________________________________________________

Οκτώβρης '05

Χατζηαλεξάνδρου Πάτροκλος

peri-grafis.com