Οι Σημαίες των Προγόνων μας

[ΠΛΑΤΩΝ]

Οι Σημαίες των προγόνων μας
Συγγραφέας: James Bradley, Ron Powers

Τον Φεβρουάριο του 1945, πέντε πεζοναύτες και ένας νοσοκόμος του ναυτικού υψώνουν την αμερικάνικη σημαία, στο όρος Σουριμπάσι, στην Ιβοζίμα, «το ιερό νησί των Ιαπώνων, απάτητο από ξένους κατακτητές επί τέσσερις χιλιάδες χρόνια».
Η έπαρση δεν σηματοδοτεί στην πραγματικότητα το τέλος αλλά την αρχή μίας από τις πιο αιματηρές μάχες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (21.000 ήταν οι απώλειες των Ιαπώνων και 26.000 των Αμερικανών) σε μια κρίσιμη καμπή της αβέβαιης αναμέτρησης στον Ειρηνικό. Θα χρειαστεί ένα τετρακοσιοστό του δευτερολέπτου για να παραδώσει ο φωτογραφικός φακός τη σκηνή στην ιστορία.


Το συλλογικό ασυνείδητο του αμερικάνικου έθνους βλέπει «το όνειρο να γίνεται πραγματικότητα» με αποτέλεσμα ο αντίκτυπος της φωτογραφίας, να πάρει διαστάσεις μυθικής λατρείας και ν' απλωθεί «σαν ωστικό κύμα».
Τρεις βδομάδες μετά την «ηρωική» της έπαρση, η σημαία στην Ιβοζίμα είχε κουρελιασθεί από τους ανέμους, ενώ τρεις από τους πεζοναύτες της φωτογραφίας είχαν πέσει νεκροί στις σφοδρές μάχες.
Τους τρεις επιζώντες θα «επιστρατεύσει» η πατρίδα για να συγκεντρώσει τα 14 δισεκατομμύρια δολάρια (από την πώληση των ομολόγων) που χρειαζόταν για την πολεμική της μηχανή. Μονάχα που ο νοσοκόμος Μπράντλεϋ, ο Ινδιάνος Άιρα και ο Ρενέ Γκανιόν, αρνούνταν πεισματικά το ρόλο του ήρωα, επαναλαμβάνοντας ότι «αληθινοί ήρωες ήταν αυτοί που δεν γύρισαν, κι ήταν πολλοί».


Αμήχανοι αλλά όχι πια αθώοι, θα σφίξουν το χέρι του προέδρου Τρούμαν, γερουσιαστών, στρατιωτικών, κυβερνητικών στελεχών, θα δουν τον εαυτό τους σε μνημεία, συμπλέγματα, αγάλματα, γραμματόσημα ακόμη και ζαχαρωτά -εκπληκτική η σκηνή που τους ρωτούν αν θέλουν σιρόπι φράουλα ή σοκολάτα στο γλυκό που δεν είναι παρά η αναπαράσταση του εαυτού τους στο σύμπλεγμα της φωτογραφίας- αλλά θα αρνηθούν να δώσουν ιστορίες αίματος και ηρωισμού.
Θα αρνηθούν να πουν την ιστορία, μια και η αφήγηση μοιάζει να εξισώνεται με προδοσία των νεκρών συντρόφων.


Ο Τζαίημς Μπράντλεϋ γιος του νοσοκόμου, θα περιμένει σχεδόν πενήντα χρόνια και τον θάνατο του πατέρα του -του τελευταίου επιζώντος από τους έξι της φωτογραφίας- για να αναζητήσει την ιστορία πίσω από το μύθο.
Στις Σημαίες των Προγόνων μας θα καταγράψει την απροσδόκητη τροχιά της ζωής των έξι: «τα καλύτερα παιδιά» της Αμερικής του μεσοπολέμου, που μεγαλώνουν ίσως υπερβολικά αθώα και ανυποψίαστα, θα βρεθούν στην Ιβοζίμα μη γνωρίζοντας τον τρόμο που κρύβεται πίσω από τις έννοιες "πολεμώ για την πατρίδα, κάνω το καθήκον μου".


Η κατακλυσμιαία εμπειρία της μάχης, με τα διαμελισμένα σώματα των φίλων να εκτινάσσονται και να σωριάζονται κατά χιλιάδες, κάτι παραπάνω από εύκολη λεία στο ηφαιστειογενές αμφιθέατρο θανάτου της Ιβοζίμα, αντιμέτωποι όχι με τον εχθρό (οι Ιάπωνες κρύβονταν σε βαθιά λαγούμια μέσα στη γη) αλλά με το φάντασμά του, θα συντρίψει κάθε σπέρμα ηρωισμού αλλά και ιδεολογικοποίησης του πολέμου.
Η συγγραφική πένα των Μπράντλεϋ και Πάουερς θα επιμείνει να αναπαραστήσει και να περιγράψει την ανείπωτη φρίκη, τη συντριβή της ζωής, τους νεκρούς και πώς οι εκατό γίνονται χίλιοι, δέκα χιλιάδες και προχωρούν, τους στρατιώτες που ξεψυχούν κρατώντας τα σωθικά τους.
Σ' αυτόν τον ατελείωτο χορό θανάτου, σκοπός δεν είναι η πατρίδα αλλά ο φίλος, ο σύντροφος, ο κολλητός. «Δεν είχε σημασία να ζήσεις, να πεθάνεις ή να πολεμήσεις. Σημασία είχε να προστατέψεις τους φίλους σου».





Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ 4/11/2006