Ακροκόρινθος

[ΠΛΑΤΩΝ]

ΑΚΡΟΚΟΡΙΝΘΟΣ
Ο ασβεστολιθικός βράχος με υψόμετρο 575 μ. στον οποίο βρίσκεται το κάστρο του Ακροκόρινθου αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα φυσικά οχυρά του ελληνικού χώρου.
Το κάστρο είναι, όχι μόνο το μεγαλύτερο, αλλά και το παλαιότερο της Πελοποννήσου. Τα τείχη ανήκουν, σχεδόν στο σύνολό τους, στα μεσαιωνικά χρόνια με κάποιες τουρκικές προσθήκες.

Η ιστορία του Ακροκόρινθου συνδέεται στενά με αυτή της γειτονικής Κορίνθου, της οποίας υπήρξε ακρόπολη. Η σημασία του Ακροκόρινθου υπήρξε μεγάλη, όχι μόνο λόγω της επίκαιρης θέσης του κοντά στη μόνη φυσική δίοδο της Πελοποννήσου, τον Ισθμό, αλλά και επειδή ο βράχος έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα να διαθέτει μια φυσική πηγή νερού, την Πειρήνη.
Θα δείτε τρεις περίβολους που χωρίζονται μεταξύ τους με τείχη, πύργους και προμαχώνες. Το κάστρο του Ακροκορίνθου αποτελεί τυπικό δείγμα φρουριακής αρχιτεκτονικής, με κατασκευαστικές λεπτομέρειες και διακοσμητικά στοιχεία όλων των περιόδων της ιστορίας του. Τα τείχη ακολουθούν τη φυσική γραμμή του βράχου, είναι χτισμένα σε τρεις αμυντικές σειρές και ενισχύονται με πύργους, προμαχώνες, επάλξεις διάτρητες με πολεμίστρες και κανονιοθυρίδες. Μπροστά από την Α΄ πύλη υπήρχε τάφρος με ξύλινη κινητή γέφυρα. Λιθόστρωτο καλντερίμι οδηγεί στις τρεις διαδοχικές πύλες. Αφού τις περάσετε και τις τρεις (ο δρόμος είναι λιγουλάκι ανηφορικός), στο εσωτερικό του θα βρείτε ερείπια κτισμάτων απ' όλες τις εποχές. Σώζονται μεταξύ άλλων ερείπια ναών (Αγ. Δημήτριος, τρίκλιτη ενετική βασιλική, τζαμιά με μιναρέ), κρήνες, υπόγεια βυζαντινή δεξαμενή με πεσσούς και καμάρες από πλίνθους, η πηγή Ανω Πειρήνη με δύο υπόγειους θολοσκεπείς χώρους, και ο ναός της Αφροδίτης 5ου - 4ου π.Χ. αι.) με μεταγενέστερες διαδοχικές κατασκευές.


Τα παλαιότερα εξακριβωμένα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στο χώρο ανάγονται στο 7.000 π.Χ. Η πρώτη οχύρωση χρονολογείται στα τέλη του 7ου - 6ου π.Χ. αιώνα. Κατά τους Κλασικούς χρόνους, το κάστρο συνδεόταν με τείχη με την αρχαία Κόρινθο, η οποία είχε χτιστεί στους πρόποδές του. Εκτεταμένα τμήματα κλασικής τοιχοποιίας ανάγονται στον 4ο π.Χ. αι.
Από το 338 π.Χ. περνά στην κατοχή των Μακεδόνων, τους οποίους εκδίωξε ο Αρατος και η πόλη έγινε μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας.
Η ήττα της Αχαϊκής Συμπολιτείας από τον ρωμαίο ύπατο Μόμμιο στη Λευκόπετρα, έξω από την Κόρινθο (146 π.Χ.), είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή της Κορίνθου και των οχυρώσεων του Ακροκόρινθου. Το τείχος ανοικοδομείται με το ίδιο αρχαίο υλικό από τον Ιούλιο Καίσαρα (44 π.Χ.).
Η πρώτη χριστιανική φάση, που διακρίνεται στην επισκευή του κλασικού τείχους, ανήκει στα χρόνια του Ιουστινιανού (6ος αι.). Ανοικοδόμηση και προσθήκες νέων οχυρών εκτελέστηκαν στην πρωτοβυζαντινή και μεσοβυζαντινή περίοδο (7ος - 12ος αι.).


Ο Ακροκόρινθος καταλήφθηκε το 1147 από τους Νορμανδούς του Ρογήρου Β', ενώ η Κόρινθος λεηλατήθηκε και οι κάτοικοί της υποχρεώθηκαν να εγκατασταθούν στη Σικελία.
Το 1205 ο χωροδεσπότης του Άργους Λέων Σγουρός πολιορκήθηκε στο φρούριο του Ακροκόρινθου από τους σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας. Το 1210 το κάστρο καταλαμβάνεται από τους Φράγκους. Ο Λέων Σγουρός αυτοκτονεί πηδώντας έφιππος από τα τείχη. Στα μέσα του 13ου αι. γίνονται εκτεταμένες επισκευές των τειχών. Στις αρχές του 14ου αι. το κάστρο παραχωρείται στον πρίγκιπα Γκραβίνα και μετέπειτα στον Ατσαγιόλι, που επισκεύασαν τις παλιές οχυρώσεις και πρόσθεσαν νέες. Το 1395 κύριος του κάστρου έγινε ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, που για οικονομικούς λόγους το πούλησε στους Ιωαννίτες, ιππότες της Ρόδου, που το κρατούν ώς το 1404, οπότε ο Παλαιολόγος το ξανακέρδισε. Το 1458, ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ έκαμψε την αντίσταση του Βυζαντινού διοικητή Ματθαίου Ασάν και κατέλαβε τον Ακροκόρινθο, στο εσωτερικό του οποίου κτίστηκαν τέσσερα τζαμιά. Το 1687, οι Ενετοί κατέλαβαν το κάστρο και εκτέλεσαν οχυρωματικά έργα που ολοκληρώθηκαν το 1711. Το 1715, ο Ακροκόρινθος παραδίδεται μετά από πολιορκία στους Τούρκους. Το 1823, η Κόρινθος απελευθερώθηκε και ο Αβδουλάχ-μπέη παρέδωσε το κάστρο στα ελληνικά στρατεύματα.


Πως να πάτε
Η πρόσβαση στον Ακροκόρινθο γίνεται με αυτοκίνητο μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου από την αρχαία Κόρινθο.
Η Κόρινθος απέχει 78 χλμ. από την Αθήνα. Περίπου τα ίδια χιλιόμετρα υπολογίστε και για τον Ακροκόρινθο, στον οποίο φτάνετε βγαίνοντας στην πρώτη έξοδο της εθνικής οδού προς Κόρινθο και ακολουθώντας στη συνέχεια τις σχετικές πινακίδες.
Εναλλακτικά, στην Κόρινθο θα μεταβείτε με υπεραστικό λεωφορείο (ΚΤΕΛ Κηφισού, τηλ.: 210-5150220) ή με τον Προαστιακό σιδηρόδρομο - γραμμή Πειραιάς-Κιάτο (τηλ.: 1110, www.ose.gr). Από εκεί, θα φτάσετε στην Αρχαία Κόρινθο με λεωφορείο από τον σταθμό KΤΕΛ Κορινθίας (τηλ.: 27410-75424) και στον Ακροκόρινθο που είναι στην κορυφή του λόφου... πεζή. Η δεύτερη εκδοχή είναι αρκετά κοπιαστική.