Η ιστορία του δολαρίου

[ΠΛΑΤΩΝ]

Το Δολάριο αποτελεί τη νομισματική μονάδα των Η.Π.Α. από το 1785. Χάριν συντομίας, απεικονίζεται με το σύμβολο $. Είναι το πιο διαδεδομένο νόμισμα στον κόσμο, καθώς υπολογίζεται ότι το 2005 κυκλοφορούσαν 780.000.000.000 δολάρια, τα δύο τρίτα των οποίων εκτός Η.Π.Α. Ο κωδικός ISO 4217 του δολαρίου ΗΠΑ είναι USD.


Αμέσως μετά την Αμερικανική Επανάσταση του 1776 το νέο έθνος είχε την ανάγκη ενός ενιαίου νομισματικού συστήματος, καθότι και στις 13 πολιτείες υπήρχαν διαφορετικά νομίσματα... Από το ''γουαμπούν'', τη χρηματική μονάδα των ιθαγενών Ινδιάνων, μέχρι το χάρτινο ''κοντινένταλ'' που κόπηκε από τους επαναστάτες για τις ανάγκες του αγώνα.

Η λέξη δολάριο δεν ήταν άγνωστη την εποχή εκείνη στην αμερικανική ήπειρο. Το ισπανικό πέσο ή ντολάρο κυριαρχούσε και στις αποικίες της Μεγάλης Βρετανίας στη Βόρεια Αμερική. Έτσι, στις 6 Ιουλίου του 1785 το δολάριο, υποδιαιρούμενο σε 100 σεντς, έγινε η επίσημη νομισματική μονάδα των νεοσύστατων Ηνωμένων Πολιτειών με πρωτοβουλία του Τόμας Τζέφερσον και απόφαση του Κογκρέσου. Ήταν η πρώτη φορά που ένα κράτος υιοθετούσε το δεκαδικό νομισματικό σύστημα.


Ετυμολογικά, η λέξη δολάριο προέρχεται από παραφθορά της λέξης τάλερ (thaler), που ήταν ένα γερμανικό νόμισμα του 16ου αιώνα στην περιοχή που καταλαμβάνει η σημερινή Τσεχία. Από τη λέξη τάλερ προέρχεται άλλωστε και το δικό μας τάληρο.
Όσο για το σύμβολο του δολαρίου, υπάρχουν διάφορες υποθέσεις. Η κρατούσα υποστηρίζει ότι στην αρχή επρόκειτο για ένα U και ένα S, αρκτικόλεξα των λέξεων United States (Ηνωμένες Πολιτείες). Έπειτα το U, εξαιτίας μιας κακής κοπής, καταργήθηκε κι έτσι παρέμεινε το S με τις δύο κάθετες ευθείες που το τέμνουν ($). Οι δύο κάθετες γραμμές του δολαρίου συμβολίζουν τη σταθερότητα του νομίσματος, όπως συμβαίνει με τις οριζόντιες γραμμές στα σύμβολα του ευρώ (€) και του γιεν.


Το πρώτο χάρτινο δολάριο κυκλοφόρησε μεσούντος του Εμφυλίου Πολέμου το 1862. Ως το 1975 το δολάριο είχε αντίκρισμα σε ασήμι ή χρυσό, ενώ σήμερα είναι μόνο λογιστικό χρήμα και διαπραγματεύεται ελεύθερα, ακολουθώντας τους κανόνες της προσφοράς και ζήτησης.
Σε κανονική κυκλοφορία υπάρχουν κέρματα με ονομαστική αξία 1¢ (Cent, επίσης γνωστό ως Penny), 5¢ (Nickel), 10¢ (Dime), 25¢ (επισήμως «τέταρτο του δολαρίου», Quarter Dollar, ή απλά Quarter στην καθομιλουμένη), 50¢ (μισό δολάριο, half dollar· σπάνιο) και $1 (δολλάριο, dollar· σπάνιο).
Επίσης κυκλοφορούν χαρτονομίσματα των $1, $2 (σπάνιο), $5, $10, $20, $50 και $100. Χαρτονομίσματα με ονομαστική αξία άνω των $100 ($500, $1.000, $5.000, $10.000 και $100.000) δεν έχουν πλέον αντίκρυσμα.
Εκτός των ΗΠΑ, το αμερικανικό δολάριο είναι επίσημο νόμισμα και του Ισημερινού (από το 2000), του Ελ Σαλβαδόρ (2001) και του Ανατολικού Τιμόρ (2000).


Το δολάριο χρησιμοποιείται ως συναλλακτικό μέσο για μία σειρά προϊόντων όπως ο χρυσός και το πετρέλαιο. Στις μέρες μας, όμως, η κυριαρχία του αμφισβητείται από το ευρώ.


Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν έντονες πιέσεις, που οδηγούν σε καταβαράθρωση του δολαρίου, με σοβαρές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.