Λίμνη Πλαστήρα

[ΠΛΑΤΩΝ]

Στις πλαγιές των Αγράφων, μισή ώρα από την πόλη της Καρδίτσας, το όραμα ενός ανθρώπου δημιούργησε τον πλέον ανερχόμενο τουριστικό προορισμό της κεντρικής Ελλάδας. Ιδανικές μέρες για εκδρομή προς τα εκεί...
Τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, ο Μορφοβουνιώτης στρατηγός και πολιτικός Νικόλαος Πλαστήρας είχε μια καινοτόμα ιδέα: την κατασκευή ενός φράγματος στο ρου του ποταμού Μέγδοβα (Ταυρωπού), στη θέση Κακαβάκια. Χρειάστηκαν μερικές δεκαετίες για να γίνει η ιδέα του πραγματικότητα. Όταν όμως το φράγμα κατασκευάστηκε, η εικόνα της ορεινής Καρδίτσας και των ανατολικών Αγράφων άλλαξε ριζικά.

Στη θέση του οροπεδίου της Νεβρόπολης διαμορφώθηκε μια από τις μεγαλύτερες τεχνητές λίμνες της Ελλάδας, η οποία αργότερα πήρε το όνομα του εμπνευστή της: λίμνη Πλαστήρα.
Καθώς αφήνετε πίσω την πεδινή Καρδίτσα και το αμάξι σκαρφαλώνει στα Αγραφα, η βλάστηση οργιάζει και η διάθεση ντύνεται ανάλογα. Ο εκπληκτικός συνδυασμός οξιάς, καστανιάς και έλατου ελευθερώνει τις αισθήσεις, που γεμίζουν χρώμα, μυρωδιές και κρύο καθαρό αέρα.


Σε λίγο θα αντικρίσετε τα πρώτα ίχνη λίμνης σε μια κοιλάδα στα αριστερά του δρόμου. Θα αφήσετε το αμάξι και θα διασχίσετε το μαλακό χώμα που είναι καλυμμένο με λεπτό στρώμα πρασινάδας, για να φτάσετε στο νερό. Μια ψαρόβαρκα καθρεφτίζεται στα ίδια ήρεμα νερά που καθρεφτίζονται τα έλατα, τα σύννεφα και τα τεράστια βουνά στο βάθος. Μέσα σε μια τέλεια ακινησία, λες και κάποιος «πάγωσε» τη στιγμή, τα νερά της λίμνης παντρεύουν γη και ουρανό.
Γύρω από τη μοναδικής ομορφιάς λίμνη Πλαστήρα, συναντάμε ένα επίσης πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, με πυκνά δάση με έλατα, δρυς και καστανιές, πλούσια χλωρίδα και σημαντική πανίδα. Υπάρχουν επίσης πολλά ποτάμια, στις όχθες των οποίων αναπτύσσονται πλατάνια και ιτιές, ενώ στα νερά τους αφθονούν οι πέστροφες. Τέλος, ο ορεινός όγκος των Αγράφων ξεδιπλώνει τη γοητεία του και τις κορυφές του στα δυτικά της λίμνης.


Κάποια σπίτια στο βυθό της λίμνης στέκουν σιωπηλοί μάρτυρες, θυμίζοντας το χθες σε όσους κολυμπούν στα νερά της, αλλά και κάτι ακόμη: ότι μέσα από τις στάχτες του παλιού πάντα γεννιέται το καινούργιο...
Σε τούτο το υπέροχο τοπίο, θα συναντήσετε όμορφους οικισμούς, με αρκετά παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία, σημαντικά θρησκευτικά μνημεία, τοποθεσίες που συνδέονται με την αρχαία και σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλίας και της Ελλάδας, εξαιρετικά τοπικά προϊόντα και, προπαντός, φιλόξενους και ζεστούς ανθρώπους.


Περιμένοντας να ανάψει πράσινο για να διασχίσετε το τοξωτό πέρασμα που οδηγεί στην απέναντι όχθη, μπορείτε να θαυμάσετε τη στεγνή πλευρά του φράγματος. Ενα καμπυλωτό τείχος κόβει τη φυσική ροή του Ταυρωπού ποταμού, ο οποίος αλλιώς θα διέσχιζε το οροπέδιο της Νεβρόπολης για να καταλήξει στο Ιόνιο πέλαγος. Τα νερά του χρησιμοποιούνται για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και μετά την έξοδό τους από τον υδροηλεκτρικό σταθμό κατευθύνονται στην Αναρρυθμιστική Λίμνη, απ' όπου αρδεύουν τον θεσσαλικό κάμπο και υδρεύουν την πόλη της Καρδίτσας και πολλών χωριών του νομού. Η λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 800 μ. και έχει περιφέρεια 40 χλμ.
Η περιοχή, που παλιότερα ζούσε από τη γεωργία και την κτηνοτροφίά, γνωρίζει σήμερα νέα περίοδο ανάπτυξης, με τον ορεινό και χειμερινό τουρισμό να αναπτύσσονται γοργά στις παραλίμνιες ζώνες -και όχι μόνο. Έτσι, στις όχθες και στις παρυφές της λίμνης σάς περιμένει σήμερα ένα πλήθος οικοτουριστικών προτάσεων και επιλογών, καθώς και αρκετές δραστηριότητες και σπορ, τα οποία μπορείτε να απολαύσετε στη λίμνη και στις γύρω ορεινές περιοχές.

Ανηφορίστε τον φιδωτό δρόμο που καταλήγει σε ένα πλάτωμα, για να απολαύσετε την πανοραμική θέα. Τα χρώματα τριγύρω της πλέκονται αρμονικά σαν για να τη στολίσουν με πολύχρωμο στεφάνι. Κατεβαίνοντας, χαζέψτε τους πάγκους που έχουν στήσει οι ντόπιοι παραγωγοί κατά μήκος του φράγματος. Πάνω τους βρίσκονται στοιβαγμένα γουστόζικα σουβενίρ αλλά και τοπικά προϊόντα, όπως τραχανάς, χυλοπίτες, κρασί, τσίπουρο, γλυκά και μέλι.
Ο συνδυασμός όλων αυτών, καθώς και το διαρκώς αναπτυσσόμενο και επαρκές δίκτυο τουριστικών υποδομών -που στις περισσότερες περιπτώσεις διατηρεί τα παραδοσιακά τοπικά στοιχεία- αναδεικνύουν τη λίμνη Πλαστήρα σ' έναν από τους ωραιότερους ελλαδικούς προορισμούς όλες τις εποχές του χρόνου.


Η λίμνη Πλαστήρα, μια από τις μεγαλύτερες τεχνητές και από τις λιγοστές ορεινές λίμνες της Ελλάδας, εκτείνεται 20 χλμ. δυτικά της Καρδίτσας. Καλύπτει έκταση 25.000 στρεμμάτων, ενώ το υψόμετρο της στάθμης της είναι 792 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Σχηματίστηκε όταν κατασκευάστηκε το φράγμα στη θέση Κακαβάκια, με συνέπεια τα νερά του Μέγδοβα (Ταυρωπού), να κατακλύσουν το οροπέδιο της Νεβρόπολης. Παλιά, εκεί που σήμερα βρίσκεται η νησίδα Μορφοβουνίου, υπήρχε μικρή φυσική λιμνούλα, η ''γούρνα Βουβά'', όπως την ονόμαζαν οι κάτοικοι της περιοχής.

Ακολουθώντας τη μυρωδιά της πέστροφας, φτάνετε στο ιχθυοτροφείο στην περιοχή Καρτσιώτη. Ο δρόμος είναι πνιγμένος στα πλατάνια. Το κελάρυσμα του νερού σιγοντάρουν εκατοντάδες αγριοπούλια! Αν θέλετε μπορείτε να πλατουρίσετε στα παγωμένα νερά του ποταμού πριν καταλήξετε στο εστιατόριο. Μια ξύλινη πλατφόρμα που κυριολεκτικά κρέμεται πάνω από το ποτάμι λειτουργεί ως τραπεζαρία. Από κάτω τρέχει γάργαρο νερό. Ενα θεόρατο βουνό και μπόλικα πλατάνια την προστατεύουν από τον ήλιο.


Μετά το φαγητό περπατήστε μέχρι το φαράγγι Κερεντάν και τη σπηλιά Γάκη. Είναι από τις σημαντικότερες των Αγράφων και απέχει περίπου 3,5 χλμ. από το ιχθυοτροφείο. Μπορεί να φτάσει εύκολα κανείς με αυτοκίνητο ή και με τα πόδια, η είσοδός της ωστόσο δεν είναι εύκολα διακριτή. Με το αυτοκίνητο φτάνρτρ από ευχάριστο δασικό δρόμο (2,5 χλμ.) που κινείται κατά μήκος της όχθης και ξεκινάει αριστερά (νότια) από την παρακαμπτήρια οδό προς τον Καρβασαρά (λίγο μετά τη διασταύρωσή της με τον περιμετρικό δρόμο της λίμνης). Ο δρόμος είναι βατός το καλοκαίρι, γίνεται όμως πιο δύσκολος κοντά στη σπηλιά. Όπως ειπώθηκε και παραπάνω, η διαδρομή γίνεται και με τα πόδια (υπάρχει σχετική σήμανση).


Η χλωρίδα και η πανίδα ποικίλλουν ανάλογα με το υψόμετρο. Ετσι, πάνω από τα 700 μ. στη ζώνη των φυλλοβόλων, υπάρχουν δάση δρυός, καστανιάς, σφένδαμου κ.λπ. και από τα 700 ώς τα 1.600 μ. ελατοδάση και κέδροι. Η ευρύτερη περιοχή φιλοξενεί 650 είδη και υποείδη του φυτικού βασιλείου, ορισμένα εκ των οποίων απειλούνται με εξαφάνιση. Χαρακτηριστικό στοιχείο της χλωρίδας αποτελεί ο πλούτος των ειδών που υπάρχει στην ημιορεινή, ορεινή και υποαλπική ζώνη. Στον βοτανικό κήπο που βρίσκεται κοντά στο Νεοχώρι οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν από κοντά, αλλά και να αγοράσουν βότανα και αρωματικά φυτά.
H πανίδα παρουσιάζει και αυτή μεγάλο ενδιαφέρον. Αγριογούρουνα, ζαρκάδια, αλεπούδες και σπάνια είδη αρπακτικών, όπως ο χρυσαετός, ζουν εδώ.


Η στάθμη της λίμνης αυξομειώνεται σημαντικά κάθε χρόνο, ανάλογα με τις αρδευτικές και υδρευτικές ανάγκες του θεσσαλικού κάμπου. Το χειμώνα τα νερά της φτάνουν συχνά αρκετά ψηλά, ενώ το καλοκαίρι -ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες- υποχωρούν. Λόγω αυτής της κατάστασης, περιορίζεται η ανάπτυξη της βλάστησης και της χλωρίδας στις όχθες της, τραυματίζεται πρόσκαιρα η αισθητική του τοπίου και δυσκολεύεται η ανάπτυξη μόνιμων εγκαταστάσεων στην παρόχθια ζώνη.
Εντούτοις, η λίμνη φιλοξενεί ποικίλα αξιοθέατα που μπορεί κανείς να επισκεφτεί εύκολα και σε λίγο χρόνο. Κάποια χωριά έχουν εκσυγχρονιστεί για να καλύψουν τις ανάγκες του τουρισμού, προσφέροντας όλες τις ανέσεις στον επισκέπτη, χωρίς να αλλοιώσουν όμως τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους. Ανετα ξενοδοχεία, υπέροχες ταβέρνες με τοπικές λιχουδιές, αλλά και πολλά είδη δραστηριοτήτων αποκλείουν το ενδεχόμενο να πλήξεις. Ιππασία, ποδηλασία, ορειβασία, πεζοπορία είναι ορισμένες μόνο από τις προσφερόμενες επιλογές. Ταυτόχρονα, παιχνίδια με σκάφη, βάρκες, ιστιοσανίδες και θαλάσσια ποδήλατα γεμίζουν την επιφάνεια της λίμνης με κίνηση και χρώμα!


Ο δρόμος που κινείται περιφερειακά προς τη λίμνη Πλαστήρα, μετά τα Καλύβια Πεζούλας συνεχίζει προς το Νεοχώρι (37 χλμ. από την Καρδίτσα), έναν εκτεταμένο οικισμό με πολλούς μαχαλάδες και ίσως την ωραιότερη θέα προς τη λίμνη (υψόμετρο 900-1.100 μ.). Άλλωστε διαθέτει τη μεγαλύτερη σε μήκος ακτή απ' όλα τα χωριά της λίμνης Πλαστήρα και είναι το μεγαλύτερο της Νεβρόπολης.
Στο Νεοχώρι λειτουργεί κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, έρευνας και ενημέρωσης, που δέχεται εκατοντάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Το χωριό είναι ιδανικό για φαγητό και διαμονή, ενώ αποτελεί σημαντικό τουριστικό κέντρο.


Η Κερασιά (32 χλμ. από την Καρδίτσα) είναι ένα από τα πιο όμορφα χωριά της περιοχής, με άφθονα νερά και πλήθος από καρυδιές και καστανιές γύρω της. Είναι χτισμένη πάνω σε βράχο (950 μ.), με πυκνή δόμηση και πανοραμική θέα προς τη λίμνη Πλαστήρα και το Θεσσαλικό κάμπο. Νότια και βορειοδυτικά της απλώνεται ελαιόδασος, ενώ ανατολικά βρίσκεται καλλιεργήσιμη έκταση με κερασιές.
Η Κερασιά, εντελώς ξεχασμένη από τον σύγχρονο κόσμο, εντυπωσιάζει. Ο χρόνος εδώ φαίνεται να έχει σταματήσει προ πολλού. Μπορείτε να πιείτε ζεστό ελληνικό καφέ από τα χέρια του κυρ Παντελή στο παραδοσιακό καφενείο του χωριού, που είναι συγχρόνως και μπακάλικο αλλά και ταβέρνα το βράδυ. Ανθρωποι απλοί, αυθεντικοί και φιλόξενοι θα σας καλοδεχτούν και θα σας ανοίξουν την καρδιά τους.


Η Πεζούλα (33 χλμ. από την Καρδίτσα) είναι πνιγμένη στο πράσινο και αναπτύσσεται αμφιθεατρικά στις όχθες του Μεγάλου Ποταμού (900 μ.), στον οποίο συναντάμε κι έναν παλιό νερόμυλο και δριστέλα.
Στην πλαζ της Πεζούλας μπορείτε να κολυμπήσετε, να νοικιάσετε θαλάσσιο ποδήλατο, να κάνετε βαρκάδα και να χαθείτε στην απεραντοσύνη της λίμνης.


Η περιοχή των Καλυβίων προσφέρεται για πεζοπορία στις κοντινές πλαγιές, αλλά και για ορειβασία προς τις κορυφές Βουτσικάκι, Καραμανώλη, Καρβασαρά, Τέμπλα και τις ψηλότερες τοποθεσίες, όπως είναι τα Ζυγογιανναίικα.
Στο παρατηρητήριο, στη διασταύρωση για τα Ζυγογιανναίικα, που προσφέρει μοναδική θέα, μπορείτε να μείνετε αρκετή ώρα ρεμβάζοντας. Η ματιά σας θα χαθεί πότε στα βουνά και πότε στη γαλήνια όψη του γαλαζοπράσινου νερού που παίρνει το χρώμα του από τα δέντρα και τον ουρανό.


Σε απόσταση 1 χλμ. από την Καρίτσα, λαξευμένη σε απόκρημνο βράχο των Αγράφων και σε υψόμετρο 1.400 μ., συναντάμε τη Μονή της Παναγίας της Πελεκητής, χτισμένη πριν από 5 αιώνες. Το επιβλητικό μοναστήρι, που προκαλεί δέος και εντυπωσιάζει με τη φρουριακή όψη και την κατασκευαστική αρτιότητά του, έχει κηρυχτεί διατηρητέο μνημείο από το 1939 και πρόσφατα ανακαινίστηκε. Εξίσου εντυπωσιακή είναι από εδώ η θέα προς τους ορεινούς όγκους των Αγράφων και τη λίμνη.
Το μεγαλόπρεπο μοναστήρι έχει δύο ναούς. Το εσωτερικό είναι μοναδικό, με τις σπάνιας ομορφιάς τοιχογραφίες, τη μυστική καταπακτή που χρησίμευε για τη διάσωση των αγωνιστών κατά την Επανάσταση του 1821, τους χώρους απομόνωσης και το κελί στο οποίο λειτουργούσε κρυφό σχολειό. Σήμερα, η μονή επιβλέπεται από τη Βυζαντινή Εφορεία Αρχαιοτήτων.


ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Η Καρδίτσα, και συνεπώς η περιοχή της λίμνης Πλαστήρα, είναι εύκολα προσβάσιμες απ' όλους τους όμορους νομούς, αλλά και από ολόκληρη σχεδόν την Ελλάδα.
Η απόσταση οδικώς από Αθήνα προς Καρδίτσα μέσω Δομοκού είναι 303 χλμ. και από Θεσσαλονίκη (μέσω Παλαμά) 228 χλμ.

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Τα καταλύματα των χωριών και των οικισμών της περιοχής -ξενοδοχεία, παραδοσιακοί ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια- απευθύνονται στο βαλάντιο και στο γούστο κάθε επισκέπτη.


Ναϊάδες
Νεοχώρι, τηλ.24410-93333, www.naiades.gr


Αγνάντι και Ανατολή
Νεοχώρι, τηλ. 24410-93190-91, έως 110€ το δίκλινο, www.limniplastirahotels.com


Ν. Πλαστήρας
Νεράιδα, τηλ. 24410-92460, έως 110€ το δίκλινο, www.hotelnplastira.gr

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Η επίσκεψή σας στην Καρδίτσα, αλλά κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Πλαστήρα, θα σας μείνει αξέχαστη, μεταξύ άλλων, και για τη διαμονή σας αλλά και για το φαγητό που θα γευθείτε.
• Κληματαριά και Ζαρνάβαλος στα Καλύβια Πεζούλας.
• Μανώλης Χρήστος στο χωριό Μπελοκομύτης.
• Κελεπούρης και ξενοδοχείο Αγνάντι στο Νεοχώρι.
• Τσαρδάκι και Χαγιάτη στη θέση Τσαρδάκι.


Δραστηριότητες
Κανό, καταμαράν ή κολύμπι στη λίμνη Πλαστήρα (πλαζ Λαμπερού). Στις πλαζ και σε άλλα σημεία της λίμνης υπάρχουν υδροποδήλατα, προσφέροντάς σας τη δυνατότητα να χαρείτε με τον πιο άμεσο τρόπο τα γαλάζια νερά της λίμνης. Εκτός από το υδροποδήλατο, μπορείτε επίσης να επιλέξετε τη βάρκα, το κανό ή το σκάφος. Εχουν πολλές φορές διοργανωθεί και αγώνες κολύμβησης στη λίμνη Ν. Πλαστήρα (διάσχισή της).
Ποδήλατο βουνού: Το ποδήλατο βουνού (mountain bike) αποτελεί μια από τις ωραιότερες επιλογές για τον επισκέπτη της περιοχής. Οι ποδηλάτες μπορούν να ακολουθήσουν πολλές διαδρομές, διαφορετικών επιπέδων δυσκολίας και μέσα από ποικίλα οικοσυστήματα.
Ψάρεμα στη λίμνη (επιτρέπεται μόνο με καλάμι). Πολλά ψάρια υπάρχουν και στα ποτάμια της περιοχής (Καριτσιώτης κ.α.). Κατά καιρούς οργανώνονται διαγωνισμοί ψαρέματος με καλάμι.
Σκι. Οι φίλοι της χιονοδρομίας μπορούν να επισκεφτούν το μικρό και χωρίς σημαντικές υποδομές χιονοδρομικό κέντρο στην τοποθεσία Καραμανώλη (1.700 μ. περίπου), που απέχει 5 χλμ. από τη Νεράιδα. Ο Ορειβατικός - Χιονοδρομικός Ομιλος Καρδίτσας προσφέρει υπηρεσίες ενοικίασης εξοπλισμού, σκούτερ χιονιού, αναβατήρα, κ.λπ.
Ορειβασία στον ορεινό όγκο των Αγράφων, μέσω διαδρομών που ξεκινούν από το Ορειβατικό Καταφύγιο Αγράφων, το Καταφύγιο Ελατάκος ή χωριά της περιοχής και καταλήγουν σε κορυφές. Σχετικές πληροφορίες παρέχονται από τον Ορειβατικό - Χιονοδρομικό Ομιλο Καρδίτσας και τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Καρδίτσας.
Ιππασία. Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν έναν περίπατο με άλογα στην περιοχή της λίμνης, με ορμητήριο τις εγκαταστάσεις που βρίσκονται στο δρόμο από Μορφοβούνι προς Κρυονέρι, κατά μήκος της ακτογραμμής της λίμνης ή στα δάση της περιοχής.
Σπηλαιολογία στη σπηλιά «Γάκη»: επίσκεψη ώς την είσοδο της σπηλιάς (ελεύθερα). Εξερεύνηση του σπηλαίου με τη συνοδεία ειδικού σπηλαιολόγου (απαραίτητα). Η σπηλιά βρίσκεται στο φαράγγι Κερεντάν σε υψόμετρο 1.000 μ., με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, και υπήρξε λημέρι του κλέφτη Θύμιου Γάκη γύρω στο 1880.
Ο οινοτουρισμός, ως μορφή αγροτικού τουρισμού, προωθείται μέσα από την παραδοσιακή «Γιορτή κρασιού» του Δημοτικού Διαμερίσματος Μεσενικόλα, μέσα από προγράμματα (Interreg COHESION) αλλά και από επιχειρηματίες - κατοίκους της περιοχής.

Διευθύνσεις - τηλέφωνα
Salοon Φάρμα Ζαμπέτας Χρήστος: Ιππασία - Τοξοβολία - Κανό - Ποδήλατα. 22ο χλμ. Καρδίτσας - Κερασιάς, τηλ.24410-92855, 6945-593807
TAVROPOS Χαραλαμπίδης Δημήτρης: Υδροποδήλατα - Mountain bike - Τοξοβολία. Καλύβια Πεζούλας, τηλ.24410-92552, 6977-740066
Μητσιόπουλος Θωμάς: Υδροποδήλατα - Mountain bike - Κανό - Τοξοβολία. Καλύβια Πεζούλας, τηλ.6945-391609.
Διαδρομές OUT DOOR ACTIVITIES: Πεζοπορία - Canoe - Canoyning - Στίβος περιπέτειας - Ορειβασία - Orienteering - Ορειβατικά camp. Τηλ.24410-76781, http://diadromesaction.gr
Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας Ε.Ο.Σ. Καρδίτσας τηλ.24410-76781, 6973-695595, 6974-110853
Ορειβατικό Καταφύγιο Αγράφων στη θέση Καραμανώλη του Δήμου Νεβρόπολης Αγράφων. Οργανωμένες πεζοπορικές και φυσιολατρικές εξορμήσεις, με τη φροντίδα εκπαιδευμένων και έμπειρων Οδηγών Μέσου Βουνού. Επικοινωνία: Τασιόπουλος Βασίλης, τηλ.24410-94434, 6932-744194
Το Κέντρο Χλωρίδας & Πανίδας Αγράφων της Πίνδου στην περιοχή λίμνης Ν. Πλαστήρα. Το Κέντρο υλοποιεί προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και οργανωμένες πεζοπορικές περιηγήσεις για την παρατήρηση της φύσης και των οικοσυστημάτων της προστατευόμενης περιοχής. Επικοινωνία: Μαγόπουλος Αλέξης, τηλ. 6932-448855 και Δήμος Ιτάμου τηλ.24410-81642, 81073, Κέντρο Αναπτυξιακής Καρδίτσας τηλ. 24410-42363.
Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ερευνας και Ενημέρωσης, τηλ.24410-93166
Βοτανικός κήπος Νεοχωρίου: Μια υποδομή «πεδίου» για την περιβαλλοντική ενημέρωση, εκπαίδευση και προστασία, τηλ.6973-999013 (Δημήτρης Παπαντώνης), 24410-42363 (Θεόφιλος Μπρουζιώτης).