Τυχαίο θύμα

[ΠΛΑΤΩΝ]

ΤΥΧΑΙΟ ΘΥΜΑ
Συγγραφέας: Arne Dahl
Μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Σελίδες 530
Τιμή: 16,92-18,80€

Η οικονομική παγκοσμιοποίηση βαδίζει χέρι χέρι και με την παγκοσμιοποίηση- ή τουλάχιστον διεθνοποίηση- του εγκλήματος. Αυτό είναι μια βασική πτυχή των βιβλίων του Arne Dahl, του ενδιαφέροντος αυτού συγγραφέα από τη Σουηδία που γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα.
Oι Εκδόσεις Μεταίχμιο που τον εκδίδουν επέλεξαν ώς τώρα να μεταφράζουν τα βιβλία του με τη σειρά που και εκείνος τα δημοσίευσε στα σουηδικά. Ετσι διαβάσαμε πρώτα το «Μisterioso» και το «Μίσος και αίμα», για να προχωρήσουμε τώρα στο «Τυχαίο θύμα», το τρίτο από τα έντεκα αστυνομικά που έχει γράψει ο 48χρονος Σουηδός. Ο Arne Dahl έγραψε άλλα οκτώ βιβλία (μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση) με το πραγματικό του όνομα, Γιαν Αρναλντ, με το οποίο ήταν γνωστός ως δημοσιογράφος, κριτικός αλλά και συνεργάτης της Σουηδικής Ακαδημίας των Νομπέλ.


Με την αλλαγή του συγγραφικού του προσανατολισμού και τη δυναμική του είσοδο στο αστυνομικό μυθιστόρημα, επέλεξε και την αλλαγή ταυτότητας, τη χρήση δηλαδή ψευδωνύμου. Η επιτυχία ήρθε αμέσως, καθώς το «Μisterioso», που πραγματεύεται μια σειρά φανταστικών δολοφονιών μεγάλων σουηδών επιχειρηματιών, έγινε και διεθνώς γνωστό. Ο Νταλ, λόγω της σοβαρότητας εκείνης της υπόθεσης, βάζει το κράτος να δημιουργεί την Ομάδα Αλφα, μια ομάδα ειδικά εκπαιδευμένων, ικανότατων αστυνομικών, που παίζουν και τον ρόλο του ήρωα-ντετέκτιβ των βιβλίων του. Η ομάδα αυτή διαλύθηκε στο τέλος του βιβλίου «Μίσος και αίμα» λόγω της καταστροφικής κατάληξης μιας υπόθεσης με αμερικανό σίριαλ κίλερ. Ο επικεφαλής της συνταξιοδοτήθηκε υποχρεωτικά και τα ικανότερα μέλη της μετατέθηκαν σε υπηρεσίες με σχετικά ασήμαντα καθήκοντα.

Με ένα τέτοιο κοινό έγκλημα ξεκινά το τρίτο βιβλίο του Νταλ, το «Τυχαίο θύμα». Μια παρέα δυσαρεστημένων οπαδών ποδοσφαιρικής ομάδας της Στοκχόλμης επιτίθεται σε τέσσερις οπαδούς επαρχιακής ομάδας σε ένα μπαρ της πρωτεύουσας.
Κάποιος χτυπάει με μανία, με ένα μπουκάλι της μπίρας, έναν αντίπαλο οπαδό και τον ρίχνει νεκρό, με διαλυμένο κρανίο. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα περιστατικό της συνηθισμένης γκρίζας και ωμής καθημερινότητας στο κέντρο της πόλης. Την υπόθεση αναλαμβάνουν δύο από τα παλιά μέλη της Ομάδας Αλφα, ο Πολ Γελμ και η Σέρστιν Χολμ, που εργάζονται πλέον στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς του μπαρ. Ενα από τα πολύ ωραία στοιχεία του βιβλίου είναι η χαρτογράφηση του μπαρ, που κάνουν οι δύο αστυνομικοί, τη στιγμή του φόνου. Ποιες παρέες ήταν εκεί, σε κάθε τραπέζι, και τι έκαναν ακριβώς.


Παράλληλα, στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Κούμλα ένας Σέρβος κρατούμενος δολοφονείται -τον ανατινάσσουν μέσα στο κελί του μία μέρα πριν απολυθεί. Ηταν υποδειγματικός κρατούμενος και περίμενε υπομονετικά την απόλυσή του, πιθανόν για να ξαναπιάσει δουλειά ως δεξί χέρι ενός πρώην γιουγκοσλάβου εμπόρου ναρκωτικών, ο οποίος δραστηριοποιούνταν στη Σουηδία και είχε μαζέψει εγκληματίες πολέμου της πρώην Γιουγκοσλαβίας από όλες τις επιμέρους εθνότητες.
Μια παρέα «Γιούγκων», όπως τους λένε οι Σουηδοί, βρισκόταν και στο μπαρ τη στιγμή του φόνου του οπαδού.

Πίσω από το σπασμένο ποτήρι μπίρας αρχίζει να διαφαίνεται μια διαφορετική αλληλουχία γεγονότων, η οποία οδηγεί προς πολλές κατευθύνσεις: στις φυλακές της Κούμλα, στη βιομηχανική περιοχή της Σίκλα, όπου γίνεται ένα ξεκαθάρισμα ατόμων του υποκόσμου, στο Ντάντεριντ, όπου ένας έμπορος ναρκωτικών ασχολείται με τον παραδεισένιο κήπο του, και στο αστυνομικό σώμα, όπου ένας ανώτερος αξιωματικός συμπεριφέρεται παράξενα.
Μια παράλληλη υπόθεση αφορά κυκλώματα παιδοφιλίας. Σε όλες τις παράλληλες υποθέσεις είναι ανακατεμένο κάποιο πρώην μέλος της Ομάδας Αλφα. Και όταν όλα αυτά θα συνδεθούν και το πράγμα θα πάρει έκταση, με τη μετατροπή μιας υπόθεσης καβγά σε μπαρ σε αντιπαράθεση κυκλωμάτων εμπόρων ναρκωτικών, νεοναζί και παιδοφίλων, η Ομάδα Αλφα επανασυστήνεται, οι συνταξιούχοι ανακαλούνται στην υπηρεσία και αναλαμβάνουν δράση ξανά.
Μυθιστόρημα με σφιχτή πλοκή και ενδιαφέρουσα κοινωνική εμβάθυνση, που αναδεικνύει τις αδυναμίες των βόρειων κοινωνιών.