Monopoly

[ΠΛΑΤΩΝ]

Οι αδελφοί Parker από τη Μεγάλη Βρετανία ήταν οι πρώτοι που κυκλοφόρησαν ευρέως τη Monopoly στην παγκόσμια αγορά. Η πρώτη εμφάνισή της στα ράφια των καταστημάτων έγινε στις 5 Νοεμβρίου του 1935. Ωστόσο, η ιστορία της είναι πολύ παλιότερη.

Σχεδιάστηκε από την Αμερικανίδα οικονομολόγο Lizzie Maggie Philips, η οποία έλαβε και το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1904. Η αρχική ονομασία του ήταν ‘‘Το Παιχνίδι του Σπιτονοικοκύρη’’ και στόχος του να αποδείξει με απλό τρόπο τη θεωρία των φόρων του Henry George, σύμφωνα με την οποία αν οι άνθρωποι έχουν κέρδη από την περιουσία τους ανάλογα με το μέγεθος της περιουσίας τους τελικά όλη η περιουσία θα καταλήξει νομοτελειακά στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου.
Αν και διασκεδαστικό, σ’ αυτή την αρχική του μορφή το παιχνίδι δεν βγήκε στην παραγωγή πριν από το 1910 στις Η.Π.Α., ενώ στη Βρετανία κυκλοφόρησε τρία χρόνια αργότερα. Παράλληλα, διάφορες αυτοσχέδιες εκδοχές του άρχισαν να διαδίδονται και με το πέρασμα των χρόνων οι κανόνες άλλαξαν. Το παιχνίδι μετονομάστηκε σε ‘‘Monopoly Δημοπρασιών’’ και οι ονομασίες δρόμων και πάρκων προσαρμόστηκαν ανάλογα με την περιοχή όπου παιζόταν.


Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, το παιχνίδι ήταν πλέον γνωστό ως Monopoly. Μία εκδοχή -πολύ κοντά στη σημερινή- που παιζόταν τότε στη Φιλαδέλφεια, πωλήθηκε από τον Charles Darrow στους αδελφούς Parker, που αποφάσισαν να αγοράσουν τα δικαιώματα και απ’ όλους όσοι είχαν κατοχυρώσει τη δική τους εμπορική εκδοχή του παιχνιδιού.
Το 1941, η Βρετανική Μυστική Υπηρεσία έβαλε τον John Waddington, τον κατοχυρωμένο κατασκευαστή του παιχνιδιού εκτός Η.Π.Α., να δημιουργήσει μια ειδική έκδοση για τους κρατούμενους από τους Ναζί του Δευτέρου Πακγοσμίου Πολέμου. Μέσα στα παιχνίδια υπήρχαν κρυμμένοι χάρτες, πυξίδες, αληθινά χρήματα και άλλα χρήσιμα αντικείμενα για απόδραση. Μοιράστηκαν στους κρατούμενους από τον Εθνικό Ερυθρό Σταυρό.

Εξαιτίας των μακροχρόνιων δικαστικών διαδικασιών, το νόμιμο κύρος των σημάτων κατατεθέντων των αδελφών Parker στο παιχνίδι δεν είχε αποκατασταθεί μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '80. Η ονομασία του παιχνιδιού παραμένει κατοχυρωμένο σήμα κατατεθέν των αδελφών Parker, όπως και τα συγκεκριμένα σχεδιαστικά στοιχεία. Η τρέχουσα μητρική εταιρία των Parker, Hasbro, αναγνωρίζει μόνο τον ρόλο του Darrow στη δημιουργία του παιχνιδιού. Ο καθηγητής Άνσπακ έκδοσε ένα βιβλίο σχετικά με τις έρευνές του, με την ονομασία "Monopoly: η Απάτη των Δισεκατομμυρίων " (The Billion Dollar Monopoly Swindle) που επανεκδόθηκε ως "η πύλη της Monopoly" (Monopolygate), στο οποίο αναλύει τη γνώμη του πάνω στην σκόπιμη αποσιώπηση της πρώιμης ιστορίας της Monopoly.


Έναν αιώνα μετά την αρχική έμπνευση της Maggie Philips, η Monopoly εξακολουθεί να συγκαταλέγεται μεταξύ των δημοφιλέστερων επιτραπέζιων παιχνιδιών. Υπολογίζεται πως έως σήμερα έχει παιχτεί από 500.000.000 ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο, γεγονός που έχει καταγραφεί και ως ρεκόρ στο βιβλίο Γκίνες.
Η Εταιρία Parker Bros. αποφάσισε να πραγματοποιήσει μια ιδέα που υπήρχε πάντα στα σχέδια, αποφάσισαν να δημιουργήσουν την παγκόσμια Monopoly. Τον Ιανουάριο του 2008 ξεκίνησε μια ψηφοφορία για το ποιες χώρες θα μπουν στο ταμπλώ της παγκόσμιας έκδοσης και κράτησε 2 μήνες. Ύστερα από 6 μήνες, τον Αύγουστο του 2008 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα. Οι χώρες που τοποθετήθηκαν στο ταμπλώ του παιχνιδιού είναι (ταξινομημένες με βάση την αξία τους):
Μπλε Γειτονιά: Μοντρεάλ, Ρίγα
Πράσινη Γειτονιά: Κέιπ Τάουν, Βελιγράδι, Παρίσι
Κίτρινη Γειτονιά: Ιερουσαλήμ, Χονγκ Κονγκ, Πεκίνο
Κόκκινη Γειτονιά: Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Σίδνεϊ
Πορτοκαλί Γειτονιά: Βανκούβερ, Σανγκάη, Ρώμη
Ροζ Γειτονιά: Τορόντο, Κίεβο, Κωνσταντινούπολη
Γαλάζια Γειτονιά: Αθήνα, Βαρκελώνη, Τόκυο
Καφέ Γειτονιά: Ταϊπέι, Γδύνια.


Η επίσημη μασκώτ του παιχνιδιού είναι ο "Πλούσιος Θείος με τα Σακιά" (Rich Uncle Pennybags), που πρωτοεμφανίστηκε στις κάρτες "Εντολής" και "Απόφασης" το 1936. Απ' το 1985, εμφανίζεται στο δεύτερο όμικρον "O" της λέξης Monopoly σαν μέρος του λογότυπου. Η Hasbro "ανέστησε" επίσημα τον χαρακτήρα ως Κύριο Monopoly (Mr. Monopoly) το 1998.
Ο χαρακτήρας της Μασκώτ είναι κατά έναν τρόπο βασισμένος στον Μόργκαν (J. P. Morgan.).


Στην Ελλάδα έχουν κυκλοφορήσει εκδόσεις Monopoly με τους παρακάτω τίτλους:
Monopoly Ευρωπαϊκή Έκδοση
Monopoly Πόκεμον
Monopoly Disney
Monopoly Μπομπ Σφουγγαράκης
Monopoly Σπάιντερμαν
Monopoly Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2006
Monopoly Σύγχρονη Ελλάδα
Monopoly Παγκόσμια Έκδοση
Monopoly Μνημεία του Κόσμου
Monopoly Nostalgia
Monopoly Junior: Λούνα παρκ
Η πρώτη μου Monopoly