Βερμόντ (ΗΠΑ)

[ΠΛΑΤΩΝ]

ΒΕΡΜΟΝΤ
Οι βορειοανατολικές Πολιτείες των ΗΠΑ -και ειδικά το καταπράσινο, αραιοκατοικημένο Βερμόντ- δίνουν άλλη αίσθηση στον ταξιδιώτη. Αρκεί η επαφή με ένα μέρος που φέρει ακόμη έντονες τις αποικιακές μνήμες, αλλά και με μια Φύση που πραγματικά εντυπωσιάζει.

Η Αμερική δεν είναι ακριβώς το καταλληλότερο μέρος για να μείνει κανείς σ' ένα σημείο, αφ' ότου πατήσει το πόδι του εκεί. Eχει τόσο ενδιαφέρον, όσο το μέγεθός της και η πολυπολιτισμική της ταυτότητα την χαρακτηρίζουν. Aλλωστε, ας μην ξεχνάμε πως σε πολλές περιοχές της μοιάζει με έργο που είναι ακόμη σε εξέλιξη. Το πνεύμα της Αμερικής ήταν πάντα το ταξίδι και η χώρα σε προκαλεί να την ανακαλύψεις, αφήνοντας πίσω την όποια προκατάληψη ή παγιωμένη πεποίθηση έχεις!


Eξω απ' τις τεράστιες και λαμπερές πόλεις, περισσότερο ή λιγότερο βυθισμένες στον πλούτο και την ευημερία, αλλά και στα σύγχρονα προβλήματα του καιρού μας, υπάρχουν περιοχές όχι τόσο πολύ γνωστές, που διεκδικούν την προσοχή μας και τα εύσημα για τον πολιτισμό τους. Μια τέτοια περιοχή είναι το Βερμόντ, στο βόρειο και ανατολικό τμήμα της Αμερικής, κατά μήκος μιας στενόμακρης λωρίδας που αρχίζει από τα σύνορα του Καναδά, στα βόρεια και καταλήγει νοτιότερα, στα σύνορα της πολιτείας της Μασαχουσέτης, έχοντας τα Green Mountains στο κέντρο να διαπερνούν τη χώρα και τα Απαλάχια Ορη νοτιότερα.

Ολη κι όλη η Πολιτεία έχει μήκος 250 χιλιόμετρα, με σύνορα βόρεια τον Καναδά, ανατολικά το Νέο Χαμσάιρ και νότια τη Μασαχουσέτη, ενώ η Νέα Υόρκη απέχει οδικώς μόνο τρεις ώρες. Μια κουκκίδα στο χάρτη της Αμερικής. Ισα ίσα που φαίνεται, ενσωματωμένη στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Νέας Αγγλίας, άγνωστη στους πολλούς για την ιστορική της φυσιογνωμία και το τι αντιπροσωπεύει.


Λίγα μέρη στην Αμερική είναι τόσο πλούσια σε «ιστορικές διαδρομές» όσο η Νέα Αγγλία. Περιλαμβάνει τις πολιτείες Νέο Χαμσάιρ, Μέιν, Μασαχουσέτη, Κονέκτικατ, Ροντ Αϊλαντ και Βερμόντ. Εδώ βρίσκεται η κοιτίδα της νεότερης ιστορίας της Αμερικής, η καρδιά της. Εδώ παίχθηκε με πολλούς τρόπους το δράμα της δημιουργίας ενός έθνους μέσα από τους αγώνες δύο αιώνων για την ανεξαρτησία της χώρας από τους Εγγλέζους, αφού πρώτα μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, των δύο αντίπαλων μεγάλων δυνάμεων της εποχής, Γαλλίας και Αγγλίας, με τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα της καθεμιάς χωριστά, για την επικράτηση στην τότε ακόμη έρημη και παρθένα γη των Ινδιάνων, να έχουν βαρύνουσα σημασία στην κατανομή των πληθυσμών και την μετέπειτα ανθρωπογεωγραφία της περιοχής.

Το τμήμα λοιπόν αυτό της Αμερικής πήρε την ονομασία του από τους Βρετανούς αποίκους που άρχισαν να καταφθάνουν εδώ κατά χιλιάδες, κυρίως από τις πρώτες δεκαετίες του 17ου αιώνα από την Αγγλία, τη Σκωτία και την Ιρλανδία, και να εγκαθίστανται μαζικά πια από τον 18ο αιώνα και μετά στα βόρεια της Μασαχουσέτης και δυτικά του ποταμού Κονέκτικατ. Οι νέοι άποικοι ανέλαβαν να μετατρέψουν τη γη, αλλάζοντας σύντομα τη χρήση της από δασική σε αγροτική. Η μετανάστευση κατέληξε σε πλημμυρίδα προσφύγων και εθνολογική καταστροφή των γηγενών Ινδιάνων, που είτε συνεργάστηκαν με τους Αγγλους είτε εκδιώχθηκαν από αυτά τα εδάφη.


Μετά την πρώιμη περίοδο του πλουτισμού σε χρυσάφι και ασήμι, οι επόμενες γενιές των αποίκων ενδιαφέρονταν κυρίως για τη γη του Νέου Κόσμου, που μοιράστηκε αργότερα σε μεγάλες ιδιοκτησίες, όπως αυτό είναι και σήμερα παντού ορατό. Η βρετανική πολιτική ενθάρρυνε τον εποικισμό των αποικιών της σε μεγάλη κλίμακα.

Πολύ σημαντικό στη γεωγραφική και πολιτισμική διαφοροποίηση των περιοχών που συνθέτουν τη Νέα Αγγλία είναι το γεγονός ότι ενώ στο ανατολικό τμήμα τα παράλια ευνοήθηκαν οικονομικά από την ύπαρξη σπουδαίων λιμανιών στον Ατλαντικό, που διευκόλυναν το εμπόριο με τα μητροπολιτικά κέντρα και τον υπόλοιπο κόσμο, πιο μέσα η ενδοχώρα την οποία διαπερνούσαν τεράστιοι ορεινοί όγκοι ήταν μάλλον απομονωμένη και η οικονομία βασιζόταν στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ετσι, ολόκληρες περιοχές σαν το Βερμόντ έμειναν σχεδόν ανέπαφες από το άλμα στη σύγχρονη βιομηχανική εποχή, διατηρώντας ιστορία και παραδόσεις. Από τα ύψη των Λευκών βουνών στο Νέο Χαμσάιρ, το ψηλότερο σημείο του ανατολικού τμήματος των ΗΠΑ, ώς τα ανεμοδαρμένα παράλια του Ακρωτηρίου Κοντ, η Νέα Αγγλία προσφέρει μια ατέλειωτη ποικιλία τοπίων, με απίθανες παρθένες περιοχές και δασικούς δρυμούς με λίμνες και ποτάμια.


Το Βερμόντ είναι διάσημο για τα καταπράσινα τοπία του με τις φάρμες -όχι λιγότερες από 1.800 σε αριθμό-, το χαλί από τα κοκκινοκίτρινα φύλλα του φθινοπώρου, τις ατέλειωτες χειμερινές εγκαταστάσεις, τα πανέμορφα χωριά και παλιές κομητείες, με τον χαρακτηριστικό τύπο των λευκών ξύλινων σπιτιών, αποικιακού τύπου, και τη μοναδική ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής, τις βουκολικές σκηνές της υπαίθρου και τις μεγαλύτερες πόλεις που ποτέ δεν γιγαντώθηκαν. Ολα παραπέμπουν στο παρελθόν. Τότε που πρώτοι οι Γάλλοι ήρθαν εδώ στη λίμνη Champlain, στο βόρειο τμήμα του Βερμόντ, το 1609, όταν ο Γάλλος εξερευνητής Samuel de Champlain, επικεφαλής μιας ομάδας 60 πολεμιστών, ξεκίνησε από το Κεμπέκ του Καναδά -το οποίο οι Γάλλοι είχαν καταλάβει νωρίτερα και όπου παρέμειναν μετά- δίνοντας το όνομά του στη λίμνη, και θέση στρατηγικής σημασίας, όπως απεδείχθη αργότερα.
Στον Samuel de Champlain επίσης οφείλεται και η ονομασία της περιοχής, από τις λέξεις vert και mont στα Γαλλικά, δηλαδή «Πράσινο Ορος». Αυτή εξάλλου είναι και η κεντρική οροσειρά που διασχίζει την Πολιτεία από τον Βορρά προς τον Νότο.

Στην αρχή οι Γάλλοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους ιθαγενείς Ινδιάνους της φυλής των Ιροκέζων, οι οποίοι βέβαια δεν τους καλοδέχτηκαν. Αντιθέτως, οι τελευταίοι τούς πολέμησαν, όπως έκαναν και αργότερα στο πλευρό των Εγγλέζων αποίκων.
Η γαλλική αποικιοκρατία διήρκεσε 100 χρόνια. Εκεί οι Γάλλοι εγκατέστησαν φρούρια και ορισμένες κοινότητες φεουδαρχικού τύπου, τις Seigneuries, όπως ονομάζονταν. Η πρώτη αυτή προσπάθεια των Γάλλων στην περιοχή ακολουθήθηκε από τη βρετανική αποικιοκρατία.


Το πρώτο στο οποίο επιδόθηκαν οι άποικοι «μετά μανίας» ήταν δυστυχώς η καταστροφή πολλών δασών, με την κοπή υπεραιωνόβιων δένδρων και την αποψίλωση ολόκληρων περιοχών, με σκοπό τη μετατροπή τους σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και βοσκότοπους. Είναι χαρακτηριστικό από ταξιδιωτικές διηγήσεις ότι στα τέλη του 18ου αιώνα οι άποικοι, μην μπορώντας να μεταφέρουν τους τεράστιους κορμούς, ελλείψει μέσων, που ήταν συσσωρευμένοι στο έδαφος, εγκατέλειπαν εκεί την πολύτιμη ξυλεία. Ο,τι μεταφερόταν, πήγαινε στα πριονιστήρια που αφθονούσαν στην περιοχή. Τα υπόλοιπα, με ειδική επεξεργασία, γίνονταν ποτάσα, πολύτιμο υλικό για τον καθαρισμό του μαλλιού -εθνικό προϊόν- πριν γίνει νήμα.

Η Φύση βοήθησε όμως, και τα δάση ξαναγεννήθηκαν, καλύπτοντας τις κατεστραμμένες δασικές περιοχές. Αλλού βέβαια, δεν συνέβη το ίδιο, όπου αγροτικές καλλιέργειες και κτηνοτροφία παρέμειναν αναλαμβάνοντας τα υπόλοιπα.


Η μάχη του 1759, στην πεδιάδα του Αβραάμ έξω από το Κεμπέκ, μεταξύ Γάλλων και Βρετανών, οδήγησε στην ήττα των Γάλλων. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1763, η Συνθήκη των Παρισίων έδωσε την οριστική λύση: οι Βρετανοί αποσπούσαν το πολύτιμο αυτό τμήμα του «Νέου Βασιλείου» -όπως αποκαλούσαν υπαινικτικά το βασίλειο των Γάλλων- μέχρις ότου διωχθούν και αυτοί οριστικά το 1775 από τους Αμερικανούς, με τα γεγονότα της Αμερικανικής Επανάστασης και με τη συνδρομή των Green Mountain Boys («Αγόρια των Πράσινων Ορέων»), των μαχητικών αποίκων από την περιοχή του Βερμόντ.

Οι μάχες που ακολούθησαν το καλοκαίρι του 1777 στην πρώτη φάση του πολέμου της ανεξαρτησίας στην περιοχή του Bennington, στο νοτιότερο τμήμα του Βερμόντ και σε θέσεις-κλειδιά, γύρω από τη λίμνη Champlain στα βόρεια, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για το μέλλον της περιοχής και έγιναν αφορμή για να επαναδραστηριοποιηθούν οι Γάλλοι, που αυτή τη φορά έρχονταν εδώ για να συνδράμουν στον αγώνα των Αμερικανών συμμάχων τους και όχι ως κατακτητές! Με τη συνθήκη του 1783, η Αγγλία αναγνώρισε την ανεξαρτησία στις 13 πρώτες αποικίες της Αμερικής, ανάμεσα σε αυτές και εκείνες της Νέας Αγγλίας, και οι δυνάμεις της εγκατέλειψε τη χώρα.


Το 1777, το Vermont απέκτησε Σύνταγμα και το 1791 έγινε η 13η Πολιτεία της Αμερικανικής Ομοσπονδίας. Είναι μάλιστα πολύ σημαντικό να πούμε ότι υπήρξε το πρώτο σύνταγμα της Βορείου Αμερικής που περιελάμβανε την κατάργηση της δουλείας, πρόβλημα το οποίο έτσι κι αλλιώς ουδέποτε έζησε αυτή η περιοχή.
Τον Ιανουάριο του 1791 αναγνωρίστηκε και η επίσημη ονομασία της πολιτείας από τους υπόλοιπους γείτονές της και ειδικά από τις τρεις μεγάλες και πλούσιες πολιτείες: της Νέας Υόρκης, του Νέου Χαμσάιρ και της Μασαχουσέτης που έριζαν μεταξύ τους, διεκδικώντας η καθεμιά για δικούς της λόγους το «φιλέτο» αυτό της γης.

Μετά τον πόλεμο, μαζί με τους 80.000 Αγγλους που απέμειναν εκεί, προστέθηκαν και αρκετές ακόμα χιλιάδες αποίκων από την Ιρλανδία -ειδικά μετά τον λοιμό του 1846 - τη Γερμανία, κ.α.
Μετά το 1850 ξεκίνησε με αργούς ρυθμούς κάποια δημογραφική ανάπτυξη της περιοχής που σκόνταφτε κυρίως στους νέους, οι οποίοι εγκατέλειπαν τον τόπο ελλείψει ευκαιριών και βέβαια από το αίσθημα της απομόνωσης. Τότε λοιπόν, το Βερμόντ αριθμούσε 314.000 κατοίκους. Εναν αιώνα μετά, το 1950, είχαν προστεθεί μόλις 60.000 ακόμη. Σήμερα, έχει μόνο 600.000 κατοίκους σε μια έκταση όχι μεγαλύτερη από 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή το 1/10 της έκτασης της Ελλάδας.


Λίγοι άνθρωποι που ζουν ήρεμα και πολιτισμένα με λίγα πράγματα, σε μια γωνιά της Αμερικής που ευνοήθηκε απ' τη Φύση και για την οποία πλέον οι κάτοικοι αισθάνονται περήφανοι -έως και προβληματισμένοι για τον τρόπο που θα τη διατηρήσουν ανέπαφη. Λένε πως η οροσειρά των Πράσινων Ορέων θα ήταν εύκολα αναγνωρίσιμη σήμερα στα μάτια του Samuel De Champlain, που πρώτος την περιέγραψε. Τόσο λίγο άλλαξε η περιοχή εδώ και 400 χρόνια!

Οι εποχές διαδέχονται η μία την άλλη και την χρωματίζουν: ο χειμώνας είναι μακρύς και δύσκολος· η άνοιξη απρόβλεπτη αλλά γοητευτική· το καλοκαίρι είναι για τις λίμνες· το φθινόπωρο είναι για τους ιμπρεσιονιστές, τους λάτρεις του χρώματος και τις χιλιάδες των ανθρώπων που ταξιδεύουν για να δουν το μοναδικό θέαμα των φυλλοβόλων δέντρων να σχηματίζουν ένα ροδοκόκκινο χαλί στα πόδια τους. Το Βερμόντ είναι για όλες τις εποχές, καθώς πάντα από το παράθυρο αντικρίζεις γοητευτικές εικόνες της υπαίθρου: με νερόμυλους στα αγροκτήματα να δουλεύουν όλη μέρα, σαν να μην πέρασε μια μέρα· με παλιά ιστορικά κτίρια να έχουν μετατραπεί σε πανέμορφα inn, παραδοσιακά «πανδοχεία», και πολλά παλιά ξύλινα σπίτια αποικιακού τύπου ντυμένα στα λευκά, να έχουν δώσει τη θέση τους σε 200 περίπου περιφερειακά μουσεία.


Σε αντίθεση με τις μεγάλες Πολιτείες της Νέας Αγγλίας, το ενδιαφέρον των οποίων συγκεντρώνεται στις ακτές του Ατλαντικού, όπου βρίσκονται και οι μεγάλες πόλεις, τα αξιοθέατα στο Βερμόντ είναι παντού: σε όλη την ενδοχώρα και κυρίως στα μαγευτικά τοπία. Στα βουνά, κοσμοπολίτικα χιονοδρομικά κέντρα, γύρω στα 15 συνολικά. Στις πεδιάδες, μικρές ατμοσφαιρικές πόλεις, σαν παραμύθι.

Κοντά στον Καναδά, στα βορειοδυτικά, η λίμνη Champlain, με το μικρό «αρχιπέλαγος» των νησιών της -70 τον αριθμό-, τη διάσημη και κοσμική Isle la Motte και την πρωτεύουσα του Βερμόντ, το Burlington, με εύκολη πρόσβαση απ' την πολιτεία της Νέας Υόρκης!


Στα βόρεια, λίμνες -όπως η Willoughby- νορβηγικού τύπου, ατέλειωτα παρθένα δάση, ο ποταμός Κονέκτικατ, πλωτός σε πολλά χιλιόμετρα, πανέμορφες και απομονωμένες πόλεις και χωριά, με την αύρα μιας άλλης εποχής. Βορειοανατολικά, στο μεγαλύτερο τμήμα, η περιοχή είναι τουριστικά και οικιστικά αναξιοποίητη. Ιδεώδης για μοναχικούς εξερευνητές, σ' έναν παράδεισο από δάση, ποτάμια, λίμνες, μικρές πόλεις -αν είναι ο κατάλληλος όρος- σαν το St John Burry και το New Port. Το κεντρικό τμήμα, με την εντυπωσιακή οροσειρά των Green Mountains να στέκει στη μέση σαν ραχοκοκαλιά, με τους εθνικούς δρυμούς, εκατέρωθεν, βόρεια και νότια, που διατρέχουν τα 2/3 της πολιτείας. Και 800 μοναδικά χιλιόμετρα εθνικών μονοπατιών, στα Αππαλάχια και αλλού από τα μεγαλύτερα στον κόσμο.

Το νοτιοανατολικό τμήμα, που ήταν απ' τα πρώτα που αποικήθηκαν από τους Αγγλους, έχει στα όριά του τον ποταμό Κονέκτικατ. Ανάμεσα στα χρόνια 1675 - 1704, οι παραποτάμιες περιοχές ήταν ιδιαίτερα ευάλωτες στις εχθροπραξίες μεταξύ Αγγλογάλλων, με αποτέλεσμα πόλεις ολόκληρες να εκκενωθούν. Μερικές από αυτές, όπως το Deerfield, το Brattleboro και το Chester, σήμερα αποτελούν αξιοθέατο από μόνες τους -και είναι από τις πιο όμορφες του Βερμόντ.

Το νοτιοδυτικό τμήμα, πολύ κοντά στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, ήταν από τα πρώτα που αναπτύχθηκαν τουριστικά, με πολλά χιονοδρομικά κέντρα, ανοίγοντας δρόμους σε άγνωστες μέχρι τότε περιοχές και αποτελεί πολύ σημαντικό θέρετρο εδώ και 150 χρόνια με κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα.

Στις μικρές πόλεις, δυτικά και ανατολικά, μπορεί να δει κανείς μια πανδαισία διαφορετικών αρχιτεκτονικών μορφών, κτιρίων απ' την εποχή των Εγγλέζων, γεωργιανού και βικτωριανού τύπου, ώς τον επίσημο τύπο της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.
Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε, αλλά ο χώρος είναι περιορισμένος. Ετσι θα πάμε στα πιο χαρακτηριστικά, από Βορρά προς Νότο, με παραμονή σε δύο απ' τις πιο σημαντικές πόλεις: το Burlington στο Βορρά, πάνω στη λίμνη του Champlain, και το Bennington στο Νότο.


Η λίμνη του Champlain
Η τεράστια λίμνη, το υγρό σπίτι του «Champ», όπως το ονομάζουν χαρακτηριστικά οι ντόπιοι το τέρας που έζησε εδώ, κατά τις διηγήσεις του Champlain -ως άλλος συγγενής του Σκωτσέζου ομοειδούς του Λοχ Νες- έχει 500 μίλια ακτογραμμής συνολικά. Οι ανατολικές ακτές της βρίσκονται στο Βερμόντ, ενώ στενεύει στα δυτικά προς την πολιτεία της Νέας Υόρκης. Μικρά, επίπεδα και πανέμορφα νησάκια την περιβάλλουν, όπου ζουν μερικές εκατοντάδες αγροτών, εκ των οποίων και πολλοί γαλλικής καταγωγής ακόμη. Εξαιρετική επιλογή για τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου πολλά σκάφη μπαίνουν στους απίστευτους όρμους, που μοιάζουν με τους δικούς μας στην Επτάνησο -εάν ψάχνει κανείς σώνει και καλά για κάποιες ομοιότητες!

Το μεγαλύτερο νησί, από αυτά που αποτελούν το «αρχιπέλαγος» του Vermont, είναι το Grand Isle. Ενώ το πασίγνωστο Isle La Motte θεωρείται ένα από τα κοσμικότερα θέρετρα του βόρειου τμήματος της Αμερικής, και ήταν η πρώτη εγκατάσταση λευκών αποίκων στο Βερμόντ. Στα νησάκια δεν χρειάζονται οδηγοί. Τίποτα δεν άλλαξε τόσο πολύ.
Σε μικρή απόσταση από εκεί, πάνω στη λίμνη, στην ακτή, το Swanton ήταν ένα από τα πιο ανεπτυγμένα κέντρα νομαδικής ζωής των Ινδιάνων και μια περιοχή όπου συγκεντρώθηκαν οι περισσότεροι από τους απογόνους των πρώτων ιθαγενών κατοίκων του Βερμόντ, από όσους δεν κατέληξαν στο Καναδά. Τοπικά μουσεία και κάποιες εγκαταστάσεις μαρτυρούν το πέρασμά τους.


Burlington
Η πρωτεύουσα του Βερμόντ, αν βέβαια μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει έτσι μια πόλη 40.000 κατοίκων -προάστιο ας πούμε της Ν. Υόρκης ή αλλού-, εμπορικό κέντρο της πολιτείας με τη μεγαλύτερη ποικιλία δραστηριοτήτων που μπορεί κανείς να φανταστεί.
Εδώ καταλήγουν αυτοκινητόδρομοι, τρένα και κατά τη διάρκεια άνοιξης - καλοκαιριού, τα φέρι μπόουτ που έρχονται φορτωμένα από τη Νέα Υόρκη. Το αεροδρόμιο επίσης είναι από τα κεντρικότερα της Νέας Αγγλίας. Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς, σημείο εκκίνησης για πολλούς κοντινούς και μακρινούς προορισμούς.
Βέβαια, ο καλύτερος τρόπος για να ταξιδέψεις από εδώ είναι το αυτοκίνητο, γιατί οι πόλεις και διάφορες άλλες περιοχές είναι κοντά η μία στην άλλη, σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 50 ή 60 χιλιόμετρα. Η καταλληλότερη περίοδος είναι το καλοκαίρι, αφού η άνοιξη διαρκεί μόνο λίγες εβδομάδες.

Το Burlington είναι μια πολύ ζωντανή πόλη, 12 μήνες το χρόνο, όχι μόνο λόγω της εύκολης πρόσβασης σε πολύ κόσμο, αλλά και λόγω της ύπαρξης του Πανεπιστημίου του Βερμόντ, του περίφημου UVM, ενός από τα καλύτερα της Νέας Αγγλίας, το οποίο ιδρύθηκε το 1791, την ίδια ακριβώς χρονιά που το Βερμόντ ανακηρύχθηκε 13η πολιτεία των ΗΠΑ, του οποίου ο φοιτητικός πληθυσμός είναι ο μισός -20.000 περίπου- του συνόλου των κατοίκων στην πόλη.
Εύκολη να την ανακαλύψει κανείς περπατώντας, στο μεγαλύτερο τμήμα της, η πόλη του Ethan Allen, μεγάλης μορφής του τόπου και δημιουργού του σώματος εθνικής φρουράς από εθελοντές κατοίκους στον αγώνα της ανεξαρτησίας, είναι πολύ πλούσια σε αξιοθέατα.


Τα κυριότερα αξιόθετα του Burlington είναι:
• Το ιστορικό κέντρο, με τα 200 εξαιρετικά παραδοσιακά κτίρια γεωργιανού κυρίως τύπου.
• Το πολύβουο εμπορικό κέντρο, με τα πανέμορφα γραφικά καταστήματα, εστιατόρια, καφέ, παμπ κ.λπ.
• Οι εγκαταστάσεις στον καταπράσινο λόφο του πανεπιστημίου, με το σπουδαίο μουσείο Robert and Hull Fleming, χτισμένο το 1931, με συλλογές τέχνης που περιλαμβάνουν 19.000 αντικείμενα, από την εποχή της Μεσοποταμίας ώς τις μέρες μας.
• Το Battery Park, σημείο όπου έγιναν μάχες μεταξύ Γάλλων και Αγγλων για τον έλεγχο της περιοχής, όπως και η ονομασία του αφήνει να εννοηθεί: τα κανόνια, εγκατεστημένα εκεί, σημάδευαν τα αγγλικά πλοία που έρχονταν από τον Καναδά και έφευγαν για λιμάνια της Νέας Αγγλίας.
• Το Ναυτικό Μουσείο, στις όχθες της λίμνης, έχει πολλά να πει.
• Το Επιστημονικό Κέντρο της λίμνης, για εκείνους που θέλουν να καταλάβουν την ιστορία της και τη γεωφυσική της προέλευση, που χάνεται στη μακρινή περίοδο των παγετώνων.
• Τα παιδιά θα χαρούν ιδιαίτερα σε ορισμένα μουσεία. Στο Green Mountain Audubon Nature Center τα παιδιά θα δουν το φυσικό περιβάλλον των άγριων βουνών που ζουν εδώ στα βουνά. Ενώ στο Birds Vermont Museum, ανάμεσα σε 350 αντίγραφα, θα βρουν εξαιρετικές ξυλοκατασκευές αντίστοιχων εκθεμάτων του μουσείου.
• Το Εργοστάσιο Teddy Bear, με το διακριτικό σύμβολο της βρεφικής ηλικίας, το χαριτωμένο αρκουδάκι, όπως και το Ben and Jerry Ice Cream, το παγοποιείο που ίδρυσαν οι αδελφοί Ben και Jerry το 1977, επισκέψιμο και με πολλά δώρα γι' αυτά, θα τα ενθουσιάσει, όπως και το εργοστάσιο Σοκολατοποιίας της Λίμνης Champlain.
• Εντεκα χιλιόμετρα από τη λίμνη βρίσκεται το Shelburne, από τα σημαντικότερα μουσεία που θα δει κανείς στο Βερμόντ, αλλά και σε ολόκληρη τη Νέα Αγγλία. Μια αναβίωση της ιστορίας του τόπου, μέσα από περίπου 50 κτίρια, μιας άλλης εποχής, σε ένα τεράστιο αγρόκτημα. Από το παλιό σχολείο του 1830, τα αμαξοστάσια του 1792, τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, με τα τηλεγραφικά συστήματα και χάρτες εποχής, ώς το φάρο της λίμνης Champlain και το περίφημο ατμόπλοιο «Ticonderoga» που σώθηκε από τα διαλυτήρια και μαρτυρεί το παρελθόν της λίμνης. Το περίφημο μουσείο, ένα απ' τα καλύτερα στις ΗΠΑ, καλύπτει μια πολύ μεγάλη περίοδο της αμερικανικής ιστορίας, απ' τους Ινδιάνους έως σήμερα με μια σπάνια συλλογή αντικειμένων εθνολογικού και άλλου χαρακτήρα (περισσότερες πληροφορίας στο www.shelburnemuseum.org).


Γύρω απ' το Burlington, λίγο βορειότερα, θα συναντήσετε πανέμορφους μικρούς οικισμούς, όπως το Stowe και το Middlebury, πόλεις του 1827. Η τελευταία μάλιστα πήρε το όνομά της από παλαιότερες εποχές, όταν χρησίμευε ως σταθμός μετεπιβίβασης για διάφορες περιοχές του Vermont. Εδώ υπάρχει και το Vermont State Craft Center, περίφημο για τα ωραιότατα παλιού τύπου αντικείμενα, 250 τοπικών καλλιτεχνών, σε μια μεγάλη έκθεση που γίνεται κάθε καλοκαίρι.

Το Montpelier θυμίζει το Νότο της Γαλλίας, στο όνομα. Είναι μια υπέροχη πόλη, πολύ γραφική, 40 χιλιόμετρα από το Burlington, όπου και υπάρχει το δεύτερο μεγαλύτερο αεροδρόμιο του Vermont. Θεωρείται η μικρότερη πρωτεύουσα πολιτείας στις ΗΠΑ, ενώ η πόλη Barre, ακριβώς δίπλα, αυτοαποκαλείται πρωτεύουσα του γρανίτη στην Αμερική. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, Ιταλοί και Σκωτσέζοι δούλεψαν στην εξόρυξη του πολύτιμου αυτού πετρώματος κάνοντας πάμπλουτη την περιοχή.


Νοτιότερα και ακολουθώντας την έναρξη της οδικής αρτηρίας με τον αριθμό 7, περνάμε κατά μήκος ενός στενόμακρου τμήματος με πολλές ιστορικές πόλεις που σχετίζονται λίγο πολύ με την Αμερικανική Επανάσταση. Μικρές πολιτείες και γραφικές, σαν σκηνικό θεάτρου. Οπως το Manchester, το Arlington, το Dorset, πριν φτάσουμε στο Bennington.

Να πούμε για το Manchester ότι σχετίζεται με την οικογένεια του Αβραάμ Λίνκολν, του οποίου μέλη έζησαν εδώ, στο Hildene. Ενα ιστορικό κτίριο, όπου φυλάσσονται προσωπικά και άλλα αντικείμενα της μεγάλης αυτής μορφής της αμερικανικής ιστορίας. Και μια πολύ δημοφιλής περιοχή για τους Νεοϋορκέζους με εξαιρετικά χειμερινά θέρετρα και εγκαταστάσεις του σκι.


Bennington
Το Bennington, στα σύνορα με τη Μασαχουσέτη, είναι μια ιστορική πόλη 16.000 κατοίκων, η 3η μεγαλύτερη πόλη του Βερμόντ, από τα βασικότερα κέντρα της αμερικανικής επανάστασης, με πλήθος αξιοθέατα σε μια πόλη-μουσείο.
Μην παραλείψετε να την περιηγηθείτε, φθάνοντας στο λόφο όπου βρίσκεται ο περίφημος οβελίσκος, μνημείο των πεσόντων στις μάχες του 1777, καθώς και το εκπληκτικό ιστορικό μουσείο.
Αυτό είναι με λίγα λόγια το Βερμόντ: μια όαση ζωής και παράδοσης, μια νησίδα στο αέναο αμερικανικό γίγνεσθαι.

[ΠΛΑΤΩΝ]

ΚΟΣΤΟΣ
Σίγουρα δεν είναι από τα φθηνότερα ταξίδια, είναι όμως από τα πιο ενδιαφέροντα. Με αεροπορικά εισιτήρια μετ' επιστροφής για τη Νέα Υόρκη, σύνδεση με τοπικά αεροδρόμια και παραμονή σε καλά οικογενειακού τύπου ξενοδοχεία, το κόστος ανέρχεται στα 1.700€ για 8 ημέρες. Σε αυτά, υπολογίστε ότι βρισκόμαστε στην ιδανικότερη ίσως εποχή για ταξίδια στην Αμερική, λόγω της χαμηλής τιμής του δολαρίου.


ΠΩΣ ΘΑ ΦΤΑΣΕΤΕ
Κατ' αρχήν αεροπορικώς στη Νέα Υόρκη, με πτήσεις της Ολυμπιακής και Delta. Με την Ολυμπιακή, μέση τιμή μετ' επιστροφής για τη Νέα Υόρκη (με σύνδεση για το Βερμόντ με την Delta): 850€, με βάση τη διαθεσιμότητα θέσεων. Με την Delta για Νέα Υόρκη μετ' επιστροφής και σύνδεση με το Burlington, 647€ το άτομο ώς τα τέλη Μαΐου. Μετά οι τιμές διαφοροποιούνται.

Στο Burlington μπορείτε να φτάσετε από τη Νέα Υόρκη και με τρένο, απ' τους καλύτερους και πιο ανέξοδους τρόπους για να φτάσει κανείς εκεί. Η Amtrak, η σημαντικότερη σιδηροδρομική εταιρεία των ΗΠΑ, εκτελεί 2 φορές την ημέρα δρομολόγια απ' τη Νέα Υόρκη για το Βερμόντ. Το Ethan Allen Express και το Vermonter είναι τα τρένα που φεύγουν από το σταθμό του Penn Station της Νέας Υόρκης και μέσω μιας εντυπωσιακής διαδρομής φτάνουν νοτιοδυτικά του Βερμόντ μετά 5 ώρες ταξίδι, και βόρεια ώς το St Albans, ύστερα από 4 ώρες.
Μη χάσετε τις μικρές διαδρομές που πραγματοποιούνται τοπικά από παραδοσιακά μικρά τρένα εποχής, όπως το πανέμορφο Green Mountain Flyer, που πηγαίνει ανάμεσα στις περιοχές του Bellow Falls και Chester, ή το Vermont Valley Flyer, που πηγαίνει μεταξύ Manchester και Arlington. Στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.vermontrailway.com και στα τηλέφωνα +1 (802) - 463 - 3069, θα βρείτε πολλές πληροφορίες.

Με ferry boat, από το λιμάνι του Kent της Νέας Υόρκης προς τη λίμνη Champlain. Δρομολόγια πραγματοποιούνται από τα μέσα Μαΐου ώς τα μέσα Οκτωβρίου. Πληροφορίες στο www.ferries.com όπου θα βρείτε πολλές ακόμα πληροφορίες για τα δρομολόγια εσωτερικών βαποριών στη λίμνη Champlain.
Η τουριστική περίοδος ξεκινάει στα μέσα Μαΐου και λήγει στις 15 Οκτωβρίου. Η μεγάλη πλειοψηφία των μουσείων, ιστορικών κτισμάτων και λοιπών αξιοθεάτων στις πόλεις ή έξω από αυτές, στα μεγάλα αγροκτήματα, που έχουν πολλά να σας προτείνουν, είναι ανοιχτά από τα μέσα Μαΐου ώς τα μέσα Οκτωβρίου.

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Δεν υπάρχει το glamour των πολυτελών ξενοδοχείων μεγάλων πόλεων. Υπάρχουν πανέμορφα μικρά παραδοσιακά ξενοδοχεία, είτε στο κέντρο των πόλεων είτε λίγο πιο έξω, κατά μήκος του κύριου οδικού άξονα 7, που συνδέει τις ιστορικές πόλεις.

Στο BURLINGTON
Τα μόνα μεγάλα ξενοδοχεία με την κλασική υποδομή είναι:


Το Radisson Hotel, 250 δωματίων, στην καρδιά της πόλης με απίθανη θέα στη λίμνη (γύρω στα 100 δολάρια το δίκλινο).


Το Sheraton με 309 δωμάτια, το μεγαλύτερο του Βερμόντ, με θέα στη λίμνη. Εστιατόριο και παμπ στη διάθεσή σας (το δίκλινο 175-225 δολάρια, www.sheratonburlington.com).


Από τα υπόλοιπα παραδοσιακά ξενοδοχεία ξεχωρίζουμε το Burlington Willard Street Inn: ένα υπέροχο παλιό κτίσμα του 1880 με 14 ατμοσφαιρικά δωμάτια, γεμάτο από παλιά εκλεκτά έπιπλα βικτωριανού τύπου (το δίκλινο 125 - 175 δολάρια, www.willardstreetinn.com).

Παρόμοια με αυτό, σε ακόμα πιο οικονομικές τιμές, είναι και όλα τα άλλα. Περισσότερα στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: www.vermont.org - www.vtgreenhotels.org (Vermont Green Hotels) - www.vtchamber.com (Vermont Hospitality Council)

Στο BENNINGTON


• Four Chimneys Inn (50 - 100 δολάρια): Πανέμορφο παλιό ξενοδοχείο του 1910, με άνετα δωμάτια. Σε ιδανικό σημείο για να δει κανείς το παλιό λιμάνι της πόλης. Εχει και καλό εστιατόριο!


• Molly Stark Inn (κάτω από 50 δολάρια): Βικτωριανού τύπου ξενοδοχείο, με 6 όλα κι όλα δωμάτια, πρωινό, σ' ένα πολύ ήσυχο σημείο.


• Paradise Motor Inn and Restaurant (κάτω από 70 δολάρια): Πολύ καλό Motel, ένα βήμα απ' την παλιά πόλη και τα αξιοθέατα. Το φαγητό, ειδικά τα steak και τα θαλασσινά, εξαιρετικό.

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Ευρεία ποικιλία με καλά αμερικανικά εστιατόρια υπάρχει σε όλο το Βερμόντ. Ενδεικτικά αναφέρουμε δύο στο Bennington.

Bennington Station Historic: Πολύ κοντά στο κέντρο, παλιός σταθμός τρένου, χτισμένος πριν από 100 χρόνια. Τυπικά αμερικανικά πιάτα και πολλά ζυμαρικά.

Sonny's Blue Benn Diner: Με κάτω από 10 δολάρια το άτομο, σ' ένα αποικιακό κτίριο, εκλεκτικά μενού, γεμάτα από καλοφροντισμένα πιάτα με φρέσκα λαχανικά. Υπάρχει πρωινό.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Παντού, ο τόπος προσφέρεται για όποιου τύπου δραστηριότητα σκεφθείτε. Αθλήματα, κάμπινγκ, γνωριμία με τον τόπο.
• Στη λίμνη Champlain υπάρχουν ναυτικές εγκαταστάσεις, όμιλοι, ιστιοπλοΐα, ενοικιάσεις σκαφών, κρουαζιέρες στα νησιά ολόγυρα, σκι, πισίνες, υποβρύχιο ψάρεμα κ.λπ.
• Στα ποτάμια κανό και ράφτινγκ.
• Στα βουνά, όταν είναι χιονισμένα, εξαιρετικές πίστες, απ' τις καλύτερες στις ΗΠΑ. Την άνοιξη ατέλειωτα μονοπάτια για ποδηλασία και πεζοπορίες, για όσους αντέχουν, μέσα από εθνικούς δρυμούς, χαραγμένα συχνά, κατά μήκος εγκαταλελειμμένων γραμμών τρένου.
• Δυνατότητες ομαδικής ποδηλασίας, από 2 - 7 μέρες με εξαιρετικά οργανωμένη υποδομή. Και βέβαια κάμπινγκ στον παράδεισο! Περισσότερα στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: www.reserveusa.com - www.vermontcamps.org - www.vermontvacation.com - www.bikevt.com - www.bvt-usa.cam/biking/vbt
• Για τις εγκαταστάσεις του σκι: www.vtrast.org
• Πιο χαμηλά στις πεδιάδες, θα επισκεφθείτε τα αγροκτήματα, με απίθανα είδη, όταν δεν έχουν μετατραπεί σε περιφερειακά μουσεία. Από παραγωγή αγροτικών προϊόντων, ζαχαρότευτλου, είδη ζυθοποιίας και άλλα ώς κεραμική, κρασιά, αντίκες κ.λπ. Είναι χώροι που μπορείτε να διαθέσετε από λίγη ώρα έως μια μέρα για να τα δείτε. Αξίζουν χρυσάφι!
• Στις πόλεις ή έξω από αυτές, μουσικά φεστιβάλ διαδέχονται το ένα το άλλο τους καλοκαιρινούς μήνες. Από τζαζ έως Μότσαρτ και από λάτιν έως ινδιάνικη μουσική με χορούς.
• Για τις απίθανες εκθέσεις παραδοσιακών ειδών, από ντόπιους μάστορες, συμβουλευθείτε το: www.historicvermontcrafts.com


ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Μία από τις μεγάλες χαρές! Να χάνεται κανείς στα παλιά καταστήματα με τις παραδοσιακές κατασκευές. Εξαιρετικής ποιότητος αντικείμενα από ξύλο αλλά και άλλα υλικά. Απίθανα έπιπλα, από μαχόγκανι και παλιά παιχνίδια, με την εγγλέζικη, αλλά και με αμερικανική πατέντα. Για αντίκες, από τις οποίες βρίθει το Βερμόντ, αξίζει να δείτε το Vermont Antique Mall, πάνω στον δρόμο 7, το σημαντικότερο του Vermont στο τηλέφωνο (802) 295 - 1550. Ολα τα τουριστικά καταστήματα είναι γεμάτα από μυρωδιές και ατμόσφαιρα εποχής, ενώ στα καταστήματα ρούχων, με επώνυμες μάρκες, θα αντιληφθείτε τις διαφορές τιμής με τη χώρα μας.



Κείμενο: Μαρία Αθανασίου

[Egw]

Μια μικρή διόρθωση: Το Burlington δεν είναι η πρωτεύουσα του Βερμόντ, αν και είναι η μεγαλύτερη πόλη. Άλλωστε λίγο πιο κάτω, γράφοντας για το Montpelier, που οι βερμοντέζοι το αποκαλούν "Μοντπήλιερ", λέει "Θεωρείται η μικρότερη πρωτεύουσα πολιτείας στις ΗΠΑ".

Τι μου θύμισες τώρα... στο Montpelier έχω πάει μια φορά μόνο - δεν χρειάζεται δεύτερη, μια κοτσιλιά πόλη με τα κυβερνητικά κτήρια να αποτελούν τα μόνα αξιοθέατα. Αλλά στο Burlington έχω πάει πάρα πολλές φορές, ήταν λιγότερο από 3 ώρες από το μέρος που έμενα και ωραία διαδρομή. Ενώ είναι τόσο μικρή πόλη (το Κωλοχώρι είναι πολύ μεγαλύτερο) είναι (ήταν? Έχω να πάω καμια 15αριά χρόνια) πολύ πολιτισμένο και έχεις την εντύπωση ότι είσαι σε πολύ μεγάλη πόλη. Δεν νομίζω να υπάρχουν πολλές πόλεις των οποίων ο κεντρικότερος εμπορικός δρόμος είναι πεζόδρομος και σφύζει από ζωή μέχρι αργά τη νύχτα, ενώ σε διάφορα σημεία υπάρχουν πλανόδιοι οργανοπαίχτες που παίζουν για το κέφι τους - ένας έπαιζε σαντούρι, και εννοώ πραγματικό σαντούρι, όχι ζίθερ και άλλα δυτικά παρόμοια. Άλλωστε ήταν η μοναδική πόλη των ΗΠΑ που είχε για χρόνια σοσιαλιστή δήμαρχο, ο οποίος αργότερα εκλέχτηκε και μέλος της Βουλής των αντιπροσώπων (έναν βγάζει το Βερμόντ) - ο μοναδικός σοσιαλιστής βουλευτής. Στο πανεπιστήμιο είχα δει αφίσσες που κατάγγελαν τη CIA η οποία είχε πάει να στρατολογήσει φοιτητές - στο πανεπιστήμιο που φοιτούσα την καλωσόριζαν.

Όταν στο μεγαλύτερο μέρος της αμερικής δεν ήξεραν άλλο είδος καφέ από το φιλτραριστό και το στιγμιαίο, στο Μπέρλινγκτον έβρισκες παντού και τα εσπ΄ρεσσο σου και τα καπουτσίνο σου.

Γενικά θεωρείται μια από τις καλύτερες πόλεις να ζει κανείς. Πολύ θα ήθελα να ξαναπήγαινα, αλλά είναι μακρυά από εδώ.