Λισσαβώνα

[ΠΛΑΤΩΝ]

Υπό τους ήχους των φάντος και με μια υπέροχη ηρεμία, η πρωτεύουσα της Πορτογαλίας σάς υποδέχεται φιλόξενη και με πολλά κρυμμένα μυστικά.
Μολονότι η Λισσαβώνα (και η Πορτογαλία γενικότερα) προσελκύει περισσότερους επισκέπτες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η άνοιξη και το φθινόπωρο θα ανταμείψουν όσους θέλουν να γνωρίσουν την τοπική κουλτούρα. Αυτές τις περιόδους δεν κάνει πολλή ζέστη και ο κόσμος είναι λιγότερος.


Η Πορτογαλία βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Ευρώπης και καταλαμβάνει περίπου το 1/6 της Ιβηρικής Χερσονήσου. Ο πληθυσμός της μόλις ξεπερνά τα 10.000.000 κατοίκους.
Βόρεια και ανατολικά συνορεύει με την Ισπανία, ενώ νότια και δυτικά και εκτείνεται μία ακτογραμμή 830 χιλιομέτρων που βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Στην Πορτογαλία περιλαμβάνεται επίσης το αρχιπέλαγος της Μαδέρα στον Ατλαντικό Ωκεανό και τα νησιά Αζόρες.
Η απόσταση από την υπόλοιπη Ευρώπη βοήθησε ώστε να παραμείνουν σχεδόν αναλλοίωτα τα εθνικά της χαρακτηριστικά της Πορτογαλίας. Συγχρόνως έμαθε, αρκετά νωρίς, να ζει με τους μετανάστες -πρώην αποίκους της.


Η επιτυχημένη οικονομική πολιτική που ακολούθησε σε συνδυασμό με τη σημαντική απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων και την ορθολογική τους διαχείριση, είχαν ως αποτέλεσμα τη σαφή βελτίωση της οικονομίας της.
Με τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτήθηκε η κατασκευή νέων δρόμων, γεφυρών και νοσοκομείων, ενώ σημειώθηκε σημαντική βελτίωση στη γεωργία.
Η χώρα κατάφερε να «βγει» από τη φτώχεια που την είχαν οδηγήσει η ανεξαρτητοποίηση των αποικιών και η δικτατορία του Σαλαζάρ.
Σήμερα και παρά τη γεωγραφική της «απομόνωση» συνεχίζει με πολλή υπερηφάνεια και πάντως με μεγάλο πείσμα την εντυπωσιακή της πορεία, χωρίς να χάνει την ταυτότητα και τη γοητεία της.
Η ιστορική, κοινωνική και οικονομική πορεία της χώρας είχε άμεσο αντίκτυπο στη ζωή της Λισσαβώνας και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής αλλά και στη γενικότερη εικόνα της.


Η γοητευτική πρωτεύουσα
Η Λισσαβώνα, πόλη με σημαντικό ναυτικό παρελθόν, βρίσκεται στη βόρεια όχθη των εκβολών του Τάγου και σε απόσταση 17 χιλιομέτρων από τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Ο πληθυσμός της κυμαίνεται στους 800.000 κατοίκους, αλλά μαζί με τα περίχωρα και πολλά γειτονικά χωριά η "Μεγάλη Λισσαβώνα'' ξεπερνά το 1.000.000 κατοίκους.


Για να απολαύσετε το ταξίδι σας στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας και να αφουγκρασθείτε τους ρυθμούς της ξεκινήστε με κέφι για περπάτημα, περιπλάνηση και περιήγηση με τα παλιά τραμ.
Η Λισσαβώνα είναι μια νοικοκυρεμένη, οικεία και συνάμα γοητευτική πρωτεύουσα με παλιά μεγαλόπρεπα κτίρια, ωραία προάστια αλλά και γραφικές φτωχογειτονιές που σκαρφαλώνουν στους λόφους της.
Από το Μπάριο Αλτο ώς την Εστρέλα και την Αλ Φάμα, από τη Μπαΐσα μέχρι το πολυτελές Λάπας αλλά και το νέο κομμάτι της πολύ μοντέρνας περιοχής της ΕΧPΟ, το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο.


Ανεβείτε στους λόφους και στο μαυριτανικό κάστρο του Αγίου Γεωργίου με την πανοραμική θέα.
Μετά την ανακάλυψη της Λισαβόνας από τους Μαυριτανούς, το 1147, ο βασιλιάς Αλφόνσος Ερρίκος μετέτρεψε την ακρόπολή της σε κατοικία των Πορτογάλων βασιλέων.
Το 1511, ο Εμμανουήλ Α' έχτισε ένα πιο πολυτελές ανάκτορο στη σημερινή Πράσα ντου Κομέρσιου.
Το κάστρο χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς ως θέατρο, φυλακή και αποθήκη όπλων. Οι προμαχώνες καταστράφηκαν με το σεισμό του 1755 και δεν αποκαταστάθηκαν μέχρι το 1938, όταν ο Σαλαζάρ ξαναέχτισε τα "μεσαιωνικά" τείχη και πρόσθεσε κήπους και δέντρα.
Το κάστρο δεν είναι αυθεντικό, αλλά οι κήποι και τα δρομάκια της περιοχής Σάντα Κρουζ είναι ένας ευχάριστος χώρος για περίπατο. Από εδώ, η θέα στη Λισαβόνα είναι μοναδική.


Περπατήστε στο ποτάμι και πιείτε καφέ στις παλιές αποθήκες, που είναι κάτω από τη μεγάλη παλιά γέφυρα (Πόντε 25 Αμπρίλ), και τώρα έχουν μετατραπεί σε καφέ αλλά και σε μπαράκια ή εστιατόρια. Είναι οι «νέες ανακαλύψεις», οι νέες γειτονιές της πόλης οι λεγόμενες Docas, όπως η Tabaco ή η Alcantara, που ως άλλα «Ψυρρή και Γκάζι» μαζεύουν σήμερα μεγάλο ποσοστό της cafe-bar-restaurant κίνησης.
Το αρχικό όνομα της γέφυρας Πόντε 25 ντε Αμπρίλ ήταν "Πόντε Σαλαζάρ" προς τιμήν του δικτάτορα που την έχτισε το 1966. Μετονομάστηκε (όπως και πολλά άλλα μνημεία) για να θυμίζει την επανάσταση της 25ης Απριλίου 1974, που αποκατέστησε τη δημοκρατία στην Πορτογαλία.
Το σχέδιο της γέφυρας βασίζεται σε αυτό της Γκόλντεν Στέιτ του Σαν Φρανσίσκο. Είναι μία σιδερένια κατασκευή μήκους 2 χιλιομέτρων.




Συνεχίστε τις βόλτες σας στο Μπέλεμ, αφού περάσετε πρώτα από το επιβλητικό μοναστήρι του Αγίου Ιερώνυμου (έργο του 16ου αιώνα).
Το μοναστήρι των Ιερωνυμιτών είναι ένα μνημείο του πλούτου της Εποχής των Ανακαλύψεων και η κορύφωση της αρχιτεκτονικής μανουελίνο που είναι στην ουσία μια πορτογαλική παραλλαγή του ύστερου γοτθικού ρυθμού.
Την ανέγερσή του διέταξε ο Εμμανουήλ Α' το 1501, μετά την επιστροφή του Βάσκο ντα Γκάμα από το ιστορικό ταξίδι του.
Χρηματοδοτήθηκε κυρίως από ''λεφτά του πιπεριού'', τα έσοδα δηλαδή από το εμπόριο μπαχαρικών. Πολλοί αρχιμάστορες εργάστηκαν για το κτήριο, όπως ο Ντιόγκου Μποϊτάκ. Το 1516 τον διαδέχτηκε ο Ζοάουν ντε Καστίλιου. Μέχρι το 1834, που διαλύθηκαν όλα τα θρησκευτικά τάγματα, το μοναστήρι διοικούνταν από το τάγμα του Αγίου Ιερώνυμου.


Κατευθυνθείτε προς τον πύργο του Μπέλεμ και το τεράστιο άγαλμα προς τιμήν των θαλασσοπόρων.
Ο πύργος του Μπέλεμ χτίστηκε το 1515-1521 από τον Εμμανουήλ Α' ως φρούριο, με βάση την αρχιτεκτονική μανουελίνο.
Υπήρξε η αφετηρία των θαλασσοπόρων που ξεκινούσαν για να ανοίξουν νέους εμπορικούς δρόμους και συγχρόνως ένα στολίδι που έγινε το σύμβολο της Πορτογαλίας κατά την εποχή της επέκτασής της.
Εδώ προσευχήθηκε ο εθνικός ήρωας-εξερευνητής Vasco da Gama πριν αρχίσει τα ταξίδια του.
Η εξωτερική διακόσμηση, με τα ανάγλυφα σχοινιά, είναι εξαιρετική. Έχει μπαλκόνια με δικτυωτό πλέγμα, μαυριτανικά παρατηρητήρια και χαρακτηριστικούς προμαχώνες στο σχήμα ασπίδας.
Το γοτθικό εσωτερικό του κάτω από την ταράτσα, που χρησιμοποιούνταν ως αποθήκη όπλων και φυλακή, είναι πολύ λιτό, αλλά αξίζει να επισκεφτείτε τα ιδιωτικά διαμερίσματα του πύργου για να δείτε την περίστυλο στοά και να απολαύσετε τη θέα.

Και μια και είστε σε αυτήν τη γειτονιά επισκεφθείτε το Ναυτικό Mουσείο ή το Μουσείο των βασιλικών αμαξών αλλά και το νεότερο Πολυχώρο-Πολιτιστικό Κέντρο και Σπίτι του Design.


Το Ναυτικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1962 στη δυτική πτέρυγα του Μοναστηριού των Ιερωνυμιτών.
Ο χώρος ήταν συμβολικός γιατί εδώ, στο παρεκκλήσιο που έχτισε ο Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος, εκκλησιάζονταν οι ναυτικοί πριν ξεκινήσουν για τα ιστορικά ταξίδια τους.
Μια αίθουσα αφιερωμένη στις Ανακαλύψεις παρουσιάζει την πρόοδο της ναυπηγικής από τα μέσα του 15ου αιώνα με βάση την εμπειρία των εξερευνητών.
Μικρά αντίγραφα παρουσιάζουν τη μετάβαση από τα τρικάταρτα ιστιοφόρα και τις καραβέλες με λατίνια μέχρι τις γρήγορες καταβέλες με τετράγωνα πανιά και το πορτογαλικό νάου.


Η συλλογή αμαξών του Εθνικού Μουσείου Αμαξών είναι αναμφισβήτητα η καλύτερη της Ευρώπης.


Η ανέγερση ενός εντυπωσιακά μοντέρνου κτηρίου μεταξύ του Μοναστηριού των Ιερωνυμιτών και του Τάγου ξεσήκωσε πολλές συζητήσεις.
Το Σέντρου Κουλτουράλ ντε Μπελέμ (Πολιτιστικό Κέντρο Μπελέμ) χτίστηκε το 1990 ως έδρα της πορτογαλικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και μετατράπηκε σε πολιτιστικό κέντρο το 1993.


Κάντε μια στάση στο παλιό ζαχαροπλαστείο που βρίσκεται στο κεντρικό δρόμο μεταξύ του Μουσείου των βασιλικών αμαξών και του μοναστηριού του Αγίου Ιερώνυμου για να δοκιμάσετε τα φρεσκότατα παραδοσιακά πορτογαλέζικα γλυκά pasteis de nata στην καλύτερη έκδοσή τους.


Η Λισσαβώνα δεν είναι φημισμένη για τα μουσεία της που, πάντως, δεν είναι το μεγάλο της ατού. Δεν συγκρίνονται με τα μητροπολιτικά μουσεία των μεγάλων πρωτευουσών, είναι όμως πιο κοντά στα ανθρώπινα μέτρα και στην κλίμακα της Λισσαβώνας.
Το κέντρο της πόλης ισοπεδώθηκε από το σεισμό του 1755 και ό,τι υπάρχει σήμερα ανάγεται κυρίως στο 18ο αιώνα.
Στους λόφους, στις δύο πλευρές του κέντρου, τα στενά δρομάκια της Αλφάμα και του Μπάιρου Άλτου προσδίδουν στην πόλη φιλικό, οικείο χαρακτήρα.
Από τις μέρες της ακμής της, κατά την εποχή των Ανακαλύψεων, η Λισσαβώνα υπήρξε σημαντικό λιμάνι. Σήμερα, οι αποβάθρες έχουν μεταφερθεί. Ωστόσο, τα μεγάλα μνημεία του Μπελέμ μαρτυρούν ακόμη το ναυτικό παρελθόν της πόλης.


Στο Εθνικό Μουσείο Αζουλέζου εκτίθενται τα χαρακτηριστικά πορτογαλέζικα πλακάκια.
Η βασίλισσα Ελεονόρα, χήρα του Ιωάννη Β', ίδρυσε τη μονή Μάντρε ντε Ντέους το 1509.
Αρχικά ήταν σε ρυθμό μανουελίνο, αλλά κατόπιν ανακαινίστηκε από τον Ιωάννη Γ' με απλά αναγεννησιακά σχέδια. Η εντυπωσιακή μπαρόκ διακόσμηση προστέθηκε από τον Ιωάννη Ε'. Το περιστύλιο της μονής στεγάζει το Εθνικό Μουσείο Αζουλέζου (Πλακίδια).
Διακοσμητικά ταμπλό, ξεχωριστά πλακίδια και φωτογραφίες καταγράφουν την εξέλιξη της τέχνης, από την εισαγωγή της από τους Μαυριτανούς, τις ισπανικές επιρροές και την ανάπτυξη του πορτογαλικού στυλ μέχρι σήμερα.


Η δυτική πτέρυγα της Μονής των Ιερωνυμιτών μετατράπηκε σε αρχαιολογικό μουσείο το 1893. Το κτήριο ανακατασκευάστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα. Είναι μία κακή απομίμηση του αυθεντικού, σε ρυθμό μανουελίνο. Το μουσείο φιλοξενεί το κέντρο αρχαιολογικών ερευνών της Πορτογαλίας.
Στα εκθέματα περιλαμβάνονται ένα χρυσό μπρασελέ της Εποχής του Σιδήρου που βρέθηκε στην Γκράντολα του Αλεντέζου, κοσμήματα των Βησιγότθων από την Μπέζα, ρωμαϊκά διακοσμητικά και μαυριτανικά αντικείμενα των αρχών του 8ου αιώνα.
Το αιγυπτιακό και ελληνορωμαϊκό τμήμα διαθέτει ταφικά αντικείμενα, όπως αγαλματίδια, επιτύμβιες πλάκες, μάσκες, φυλαχτά από τερακότα και ταφικές πυραμίδες με ιερογλυφικά που αναφέρονται στο ηλιακό σύστημα.
Στην Αίθουσα των Θησαυρών υπάρχει μία εξαιρετική συλλογή νομισμάτων, περιδέραιων, βραχιολιών και άλλων κοσμημάτων από το 1800 μέχρι το 500 π.Χ.


Το Εθνικό Μουσείο Αρχαίας Τέχνης, ένα ανάκτορο του 17ου αιώνα που χτίστηκε για τους κόμητες του Αλβόρ, στεγάζει την Εθνική Συλλογή Έργων Τέχνης.
Το 1770 το ανάκτορο περιήλθε στην κατοχή του μαρκήσιου ντε Πομπάλ και παρέμεινε στην οικογένειά του επί έναν αιώνα. Μετατράπηκε σε μουσείο αρχαίας τέχνης το 1884.
Οι ντόπιοι το αποκαλούν Κάζα ντας Ζάνελας Βέρντες, μία ονομασία που αναφέρεται στα πράσινα παράθυρά του.


Το Γκιουλμπεκιάν αποτελεί, υπόδειγμα μουσείου. Χάρη στον Αρμένιο μεγιστάνα του πετρελαίου, Καλούστε Γκιουλμπεκιάν, που αγαπούσε τις τέχνες και ήξερε να ξεχωρίζει τα αριστουργήματα, το Μουσείο Καλούστε Γκιουλμπεκιάν διαθέτει μία από τις ωραιότερες συλλογές έργων τέχνης στην Ευρώπη.
Ιδρύθηκε το 1969 και αποτελούσε τμήμα του κοινοφελούς ιδρύματος που κληροδότησε ο πολυεκατομμυριούχος Γκοιουλμπεκιάν στο κράτος.
Τα αντικείμενα-έργα τέχνης της προσωπικής συλλογής του δωρητή εκτίθενται με τρόπο που τα αναδεικνύει παρά τις εγγενείς δυσκολίες που υπήρχαν μια και προέρχονται από πολλές χώρες, διαφορετικές περιόδους και ανήκουν σε πολλές μορφές τέχνης.
Το οίκημα που στεγάζει το μουσείο είναι λιτό. Βρίσκεται σε ένα ευρύχωρο πάρκο και επιτρέπει στο φως να πλημμυρίζει τα δωμάτια ενώ δίνει και μικρές ανάσες από εσωτερικούς κήπους που ξεκουράζουν τον επισκέπτη. Μην παραλείψετε να πιείτε καφέ με θέα τον υπέροχο κήπο του πάρκου.


Η Λισσαβώνα είναι σήμερα μια πρωτεύουσα λιγότερο κοσμοπολίτικη αλλά περισσότερο ανθρώπινη, με φανερά τα σημάδια της μεγάλης ναυτικής δύναμης και του αποικιακού παρελθόντος.
Είναι η πόλη που στα στενοσόκακα των παλιών γειτονιών της ακούγονται σχεδόν σπαραχτικά τα «εθνικά» φάντος και που οι κάτοικοί της διακρίνονται από μιαν ήρεμη και συγχρόνως μελαγχολική διάθεση.
Εκεί στα στενά της Αλφάμα, καθώς βολτάρεις τη νύχτα, έρχονται οι ήχοι των φάντος από τα μικρά ταβερνάκια όπου οι Πορτογάλοι τα τραγουδούν «δίνοντας» την ψυχή τους.


Όπως τα μπλουζ, έτσι και η μουσική φάντο εκφράζει την επιθυμία και τη θλίψη.
Η λέξη σημαίνει ''μοίρα'' και μπορεί να περιγράφει ένα μόνο τραγούδι ή το είδος της μουσικής συνολικά.
Η μουσική αυτή χρωστά πολλά στην έννοια του σαουντάντε, της μελαγχολίας για κάτι που χάθηκε ή για κάτι που δεν εκπληρώθηκε ποτέ.
Οι κάτοικοι της Λισσαβώνας ανέπτυξαν αυτή τη σπαρακτική μουσική τα τελευταία 150 χρόνια στα καφενεία και τα εστιατόρια της πόλης. Σε αυτό το διάστημα δεν έχουν αλλάξει σχεδόν καθόλου.
Φάντο τραγουδούν τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες, συνοδευόμενοι πάντα από την γκιτάρα και τη βιόλα.


Το παλιό τραμ αγκομαχά στις ανηφοριές της πόλης γεμάτο τουρίστες αλλά και κατοίκους της περιοχής. Μας σεργιανίζει σε γραφικές γειτονιές γεμάτες κόσμο και ατμόσφαιρα, σε διαδρομές νοσταλγικές. Το sight-seeing πάνω σε ράγες έχει μια οικεία και γλυκιά αίσθηση. Είναι μια καλή εμπειρία παρά την ιδιαίτερα μικρή ταχύτητά του και τις πολλές στάσεις.


Δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί ότι η Αλφάμα, αυτή η ταπεινή γειτονιά, ήταν κάποτε το πιο ελκυστικό προάστιο της Λισαβόνας.
Για τους Μαυριτανούς, τα σοκάκια γύρω από το κάστρο αποτελούσαν ολόκληρη την πόλη.
Η παρακμή άρχισε το Μεσαίωνα, όταν οι εύποροι κάτοικοι μετακόμισαν δυτικά, φοβούμενοι τους σεισμούς, αφήνοντας τη συνοικία στους ψαράδες και τους απόρους.
Η γραφική γειτονιά Αλφάμα είναι η μόνη που ουσιαστικά διασώθηκε από το μεγάλο σεισμό.
Στους ανηφορικούς δρόμους, τα σπίτια είναι στριμωγμένα το ένα πλάι στο άλλο και στην πρόσοψή τους στεγνώνουν τα πλυμένα ρούχα. Οι «ναπολιτάνικες» μπουγάδες στα στενά κρέμονται πάνω από το κεφάλι σου.


Ο λευκός τρούλος της εκκλησίας του Sao Vicente de Fora δεσπόζει πάνω από τις κεραμοσκεπές των σπιτιών.
Ο Άγιος Βικέντιος ανακηρύχτηκε πολιούχος της Λισσαβώνας το 1173, όταν τα λείψανά του, που σήμερα βρίσκονται στο Σε μεταφέρθηκα από το Αλγκάρβε σε μία εκκλησία σε αυτό το σημείο, εκτός των τειχών (φόρα) της πόλης.


Στην Αλφάμα περάστε από το «μουσείο» του φάντο και αγοράστε CD σύγχρονων ή παλαιότερων καλλιτεχνών με τη βοήθεια των σωστά ενημερωμένων και με μουσική παιδεία πωλητών.
Οι καλύτεροι χώροι του φάντο, όπως το διάσημο Parreirinha de Alfama της Αρζεντίνα Σάντος ανήκουν στους ίδιους τους φαντίστα, που τα διατηρούν από αγάπη για τη μουσική και όχι ως τουριστική ατραξιόν.
Συνεχίζουν την παράδοση που ξεκίνησε στην Αλφάμα, όπου τα καφενεία και τα εστιατόρια ήταν τα σπίτια της λαϊκής μουσικής.
Αυτοί οι αυθεντικοί χώροι προσφέρουν μέχρι σήμερα καλό φαγητό και ψυχαγωγία.


Απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Αλφάμα, στις πρώην αποθήκες δίπλα στο ποτάμι, θα βρείτε το εστιατόριο Bica do Sapato με καλό φαγητό, διακόσμηση με άποψη και το σημαντικότερο, εξαιρετική θέα στον Τάγο.

Βόλτες που πρέπει να κάνετε


Το σημείο της πόλης που περισσότερο θυμίζει το χθεσινό και εκφράζει το σημερινό μεγαλείο της πρωτεύουσας είναι η κεντρική λεωφόρος της Ελευθερίας (Αβενίντα ντα Λιμπερντάντε).
Μετά το σεισμό του 1755 ο μαρκήσιος ντε Πομπάλ δημιούργησε το ''Πασέου Πούμπλικου'' (δημόσιος περίπατος) στο μέρος που σήμερα καταλαμβάνεται από την κάτω πλευρά της Αβενίντα ντα Λιμπερντάντε και της Πράσα ντος Ρεστοραντόρες.
Παρά το όνομά του, το πάρκο επιτρεπόταν να χρησιμοποιεί μόνο η υψηλή κοινωνία της Λισσαβώνας και τείχη διασφάλιζαν το ''άβατο'' στις κατώτερες τάξεις.
Το 1821, όταν πήραν την εξουσία οι φιλελεύθεροι, το τείχος κατεδαφίστηκε και η Αβενίντα άνοιξε για όλους.
Η Λεωφόρος, με μεγάλα παρτέρια και σκιερούς βοηθητικούς δρόμους αριστερά και δεξιά της, με ωραία κτίρια και πολλά αγάλματα αλλά και με τα καλά μαγαζιά, κατασκευάστηκε το 1879-1882 στο πρότυπο των Ηλυσίων Πεδίων του Παρισιού.
Η φαρδιά λεωφόρος με τα δέντρα έγινε το επίκεντρο των παρελάσεων, εκδηλώσεων και διαδηλώσεων.
Είναι ωραία να την περπατήσει κανείς το πρωί ή να κάνει μια βραδινή βόλτα όταν όλα γύρω είναι φωτισμένα.


Προς το τέλος του δρόμου βρίσκεται το Chiado με το γνωστό Elevador de Santa Justa, ένα νεογοτθικό ασανσέρ 45 μέτρων που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1902 και επιτρέπει στους επισκέπτες να έχουν μια πανοραμική άποψη της πόλης.
Ο Ελεβαντόρ ντε Σάντα Ζούστα -γνωστός και ως Ελεβαντόρ ντου Κάρμου- χτίστηκε από το Γάλλο αρχιτέκτονα Ραούλ Μεσνιέ ντι Πονσάρ, μαθητή του Γουσταύου Άιφελ. Είναι ένα από τα πιο εκκεντρικά στοιχεία της Μπαΐξα. Κατασκευάστηκε από σίδερο και διακοσμήθηκε με φιλιγκράν. Το ασανσέρ του πύργου αυτού συνδέει την Μπαΐξα με το Μπάιρου Άλτου, που βρίσκεται 32 μέτρα πιο ψηλά.
Συνήθως υπάρχουν μεγάλες ουρές από τουρίστες. Μπορείτε και να το αποφύγετε!

Στο κέντρο της πόλης βρίσκονται δύο ιστορικά καφενεία. Το καφενείο Chiado και το «O Brasileira» παλιό καφέ-στέκι διανοουμένων, όπως του εθνικού ποιητή Fernando Pesoa, το άγαλμα του οποίου κοσμεί το πεζοδρόμιο. Αν και αρκούντως τουριστικά σήμερα, αποτελούν μια ακόμη νοητή συνομιλία με το παρελθόν.


Σε μερικά σημεία της πόλης και κυρίως στο κέντρο υπάρχουν κτίρια με καλυμμένες προσόψεις από τα azulejos (πλακάκια).
Τα παλαιότερα κτίρια με τα πανέμορφα αυτά azulejos που έντυναν τις προσόψεις τους είναι λιγοστά εξαιτίας του καταστροφικού σεισμού του 1755 που άφησε πίσω του ελάχιστα αλώβητα κτίρια και της κατοπινής κατεδάφισης πολλών. Eτσι αξιόλογα πλακάκια με αυθεντικά σχέδια βρίσκεις σήμερα σε προσόψεις ή στα εσωτερικά λιγοστών κτιρίων, στα μουσεία και στις βιτρίνες των παλαιοπωλείων.


Αν, τώρα, θέλετε να δείτε τη μοντέρνα όψη της Λισσαβώνας πηγαίνετε στην περιοχή της ΕΧPΟ όπου βρίσκεται το τεράστιο εμπορικό κέντρο Vasco da Gama με τη γυάλινη οροφή. Επίσης υπάρχουν εστιατόρια, χώροι περιπάτου, σιντριβάνια και τελεφερίκ.


Στις όχθες του Τάγου, σε κεντρική τοποθεσία του συγκροτήματος της EXPO, βρίσκεται το πολύ μοντέρνο Oceanario de Lisboa. Είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης και το δεύτερο στον κόσμο.
Ήταν ιδέα του Αμερικανού αρχιτέκτονα Peter Chermayeff. Το soundtrack που συνοδεύει την ξενάγηση των επισκεπτών είναι σύνθεση από ήχους των ωκεανών μιξαρισμένους με φωνές θαλασσίων πλασμάτων, ανέμους και παφλασμούς κυμάτων.


Στην Πορτογαλία θα απολαύσετε όλων των ειδών τα ψάρια και τα θαλασσινά, από μαλάκια, αστακό και σαρδέλες, μέχρι τόνο, ξιφία και μπακαλιάου (παστό μπακαλιάρο), το εθνικό φαγητό.
Στα ταβερνάκια που βρίσκονται στις γειτονιές αλλά και στα καλά εστιατόρια, τα θαλασσινά και τα ψάρια -με προεξάρχοντα τον πολυμαγειρεμένο μπακαλιάρο- έχουν την τιμητική τους.
Κατά μήκος της ακτής υπάρχουν εστιατόρια που μαγειρεύουν αποκλειστικά φρέσκα ψάρια.
Οι Πορτογάλοι είναι και κρεατοφάγοι και δικαιολογημένα υπερήφανοι για το ψητό κατσικάκι τους και το γουρουνόπουλο, γάλακτος.
Eνα καλό γεύμα συνοδευόμενο από τα φημισμένα κρασιά του Πόρτο είναι προσιτό για τους τουρίστες καθώς η Λισσαβώνα είναι μια από τις «φθηνές» πρωτεύουσες της Ευρωπαϊκής Eνωσης.

[ΠΛΑΤΩΝ]

Εκδρομές στα πέριξ
Μην παραλείψετε στη συνέχεια τις μικρές αλλά πολύ ενδιαφέρουσες και ευχάριστες εκδρομές στα περίχωρα (σχεδόν) της Λισσαβώνας όπως στη Σίντρα, στο Κασκάις ή στο Εστορίλ, μικρές κωμοπόλεις η μία δίπλα στην άλλη.


Στη Σίντρα, εκτός από τους καταπράσινους λόφους και τη μαγευτική Φύση, θαυμάστε τα ωραιότατα εξοχικά αρχοντικά στις πλαγιές των λόφων και ανεβείτε μέχρι την κορυφή του λόφου που βρίσκεται το παλάτι (Παλάσιου ντα Πένα).
Η θέα από ψηλά είναι μαγευτική καθώς η θέση του παλατιού προσφέρει πανοραμική εικόνα της περιοχής. Το ίδιο το κτίριο έχει ενδιαφέρον καθώς η ανάμεικτη αρχιτεκτονική του αντανακλά τις οικιστικές απόψεις των ευγενών της εποχής.
Λόγω της εντυπωσιακής θέσης της στη βόρεια παλιά της οροσειράς, ανάμεσα στις δασώδεις ρεματιές και τις πηγές, η Σίντρα ήταν το αγαπημένο μέρος των βασιλέων της Πορτογαλίας.
Οι ψηλές καμινάδες του Παλάσιου Νασιονάλ ντε Σίντρα και το θρυλικό Παλάσιου ντα Πένα, που δεσπόζει στην κορυφή όταν η Σέρα καλύπτεται από ομίχλη, είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της πόλης.
Η πόλη (αναγνωρίστηκε ως Παγκόσμιο Μνημείο Κληρονομιάς από την UNESCO το 1995) προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες. Ωστόσο, θα μπορέσετε να κάνετε έναν ήσυχο περίπατο στους δασώδεις λόφους γύρω από την πόλη, που είναι ιδιαίτερα όμορφοι τα απογεύματα του καλοκαιριού.


Το Κασκάις βρίσκεται σε έναν προστατευμένο κόλπο στις εκβολές του Τάγου, που αποτελούσε αμυντικό προπύργιο ενάντια στους εισβολείς.
Έγινε δημοφιλές θέρετρο το 1870, όταν ο Λουδοβίκος Α' μετέτρεψε το οχυρό στο νοτιοδυτικό άκρο του κόλπου σε θερινό ανάκτορο. Ένα τμήμα του είναι σήμερα η θερινή κατοικία του προέδρου της Πορτογαλίας.
Το Κασκάις, το πρώην γραφικό ψαροχώρι, έχει μετατραπεί σε μια λουτρόπολη με ωραίες βίλες αλλά και πολυκατοικίες της σειράς, ωραία ξενοδοχεία και πολλές ταβέρνες και εστιατόρια.
Για καλό φαγητό επισκεφθείτε ανεπιφύλακτα το εστιατόριο Entragua δίπλα στη θάλασσα προς την πλευρά του ξενοδοχείου Atlantic Gardens. Οι απανταχού καλοφαγάδες θα ευχαριστηθούν για τη μεγάλη ποικιλία που διαθέτει από φρεσκότατα ψάρια και θαλασσινά και κυρίως για τη γευστικότατη «καταπλάνα», ένα νοστιμότατο πιάτο -για δύο άτομα με πολλή όρεξη- με καβούρια, αστακό, καλαμάρια, μύδια και άλλα θαλασσινά, μαγειρεμένα όλα μαζί με μια καταπληκτική άσπρη σάλτσα. Συνοδεύεται με ρύζι. Αν σας αρέσουν τα κοκτέιλ δοκιμάστε το βραζιλιάνικο καϊπιρίνια.


Το Εστορίλ έχει την ατμόσφαιρα πλούσιου θέρετρου -κάποτε υπήξε πραγματικά.
Οι εξόριστοι βασιλείς, όπως ο τελευταίος βασιλιάς της Ιταλίας, Ουμβέρτος Β', ο Χουάν ντε Μπουρμπόν της Ισπανίας, ο Κάρολος Αψβούργος, τελευταίος αυτοκράτορας της Αυστρο-Ουγγαρίας και ο βασιλιάς Κάρολος της Ρουμανίας, εγκαταστάθηκαν στο Εστορίλ.
Στο Εστορίλ οι παλιές βίλες περικυκλώθηκαν από τα νέα κτίρια, οι κήποι τους στριμώχθηκαν για να χωρέσουν τους νέους κατοίκους-παραθεριστές και η πόλη απλώθηκε κατά μήκος του ωκεανού.
Το καζίνο συνεχίζει να θυμίζει ότι οι παλιές λουτροπόλεις μάζευαν και μαζεύουν πολλούς λάτρεις της θεάς Τύχης.

Κόστος
Ένα πενθήμερο στη Λισσαβώνα θα σας κοστίσει από 574€. Στην τιμή υπολογίζονται τα εισιτήριά σας (με Iberia, μέσω Μαδρίτης, μετ' επιστροφής, με φόρους 274€) και η διαμονή σας στο φθηνότερο από τα προτεινόμενα ξενοδοχέια (Tivoli Lisboa, 300€ κατ' άτομο, σε δίκλινο δωμάτιο για 4 διανυκτερεύσεις).

Που να μείνετε


Hotel Real Palacio (Rua Tomas Ribeiro 115), tel. (00351) 21 3199500


Hotel Sofitel Lisboa (Avenida Da Liberdade 123-25) tel. (00351) 21 3429202


Hotel Tivoli Lisboa (Avenida Da Liberdade 185) tel. (00351) 21 3530181

Hotel Da Lapa (Rua do Pau de Bandeira 4) tel. (00351) 21 3950005


Hotel Four Seasons (Ritz), (Rua R. da Fonseca 88) tel. (00351) 21 3832020


Hotel Le Meridien Lisboa (Rua Castilho 149) tel. (00351) 21 3830900


Hotel Real Parque (Avenida L. Bivar 67) tel. (00351) 21 3570101


Hotel Sheraton Lisboa (Rua L. Coelho 1) tel. (00351) 21 3575757


Που να φάτε
Λισσαβώνα:
GAMBRINUS (ακριβό) tel. (00351) 21 3421466. Το σέρβις είναι άψογο, η κουζίνα του απολαυστική και στον κατάλογο των κρασιών θα βρείτε πορτό διαφόρων εσοδειών.
BICA DO SAPATO (μοντέρνο με θέα στον ποταμό Τάγο),
CAF‚ LANIDOR (στην Avenida Da Liberdade, κοντά στο ξενοδοχείο Sofitel, στον πρώτο όροφο του καταστήματος)
A TRAVESSA (πορτογαλέζικη κουζίνα. Το εστιατόριο στεγάζεται σε ένα παλιό μοναστήρι)
XL. Πορτογαλέζικη κουζίνα κοντά στο Κοινοβούλιο. Είναι διακοσμημένο με τεχνητούς φοίνικες και μπανάνες. Προσφέρει καινοτόμους συνδυασμούς, όπως μπακαλιάρο με μπανάνες, σέρνε (πετρόψαρο) με μήλο και ψητό χοιρινό με νεκταρίνια.
VIA GRACA. Προσφέρει υπέροχη θέα στο κάστρο και την πόλη καθώς και παραδοσιακή, πορτογαλική κουζίνα. Πολύ καλή κάβα. Τel. (00351) 21 8870830.
TAGIDE. Παλιό παραδοσιακό και κομψό εστιατόριο με πλακάκια του 18ου αιώνα, μια κρήνη του 17ου και φανταστική θέα στον Τάγο. Πολύ καλή κουζίνα. Στα πολυτελή πιάτα του περιλαμβάνονται μαριναρισμένος σολομός, μικρά χταπόδια σε σάλτσα κρασιού και πέρδικες σε σάλτσα πόρτο.

Κασκάις:
PORTO DE SANTA MARIA (πολύ ακριβό, για απαιτητικούς γευσιγνώστες)
PANORAMA (ακριβό, για καλοφαγάδες),
FORTALEZA DO GUINCHO (γαλλική κουζίνα),
BEIRA MAR (για φρέσκα ψάρια και μεγάλη ποικιλία θαλασσινών),
VISCONDE DA LUZ (για φρέσκα ψάρια και μεγάλη ποικιλία θαλασσινών),
Το εστιατόριο και το bar του ξενοδοχείου ALBATROZ (για καλό φαγητό και ποτό) tel. Rua F. Arouca 100 - (00351) 21 4832821.

Τι να φάτε
Η πορτογαλική κουζίνα φημίζεται κυρίως για τα ψάρια, τα οστρακοειδή και γενικώς τα θαλασσινά της.
Εξέχουσα θέση έχουν και το ελαιόλαδο, το σκόρδο και τα διάφορα αρωματικά μπαχαρικά.
Το galdo verde είναι η τυπική σούπα της Λισσαβώνας με διάφορα λαχανικά, ενώ το arcoda είναι σούπα από ψωμί και σκόρδο. Επίσης το ρύζι με τα θαλασσινά είναι ένα από τα τυπικά πιάτα της χώρας. Ο μπακαλιάρος, το εθνικό ψάρι, μαγειρεύεται με πάρα πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Το κατ' εξοχήν ποτό της Πορτογαλίας είναι το κρασί. Είναι φημισμένες οι διάφορες ποικιλίες κρασιών του Πόρτο.

Τι να ψωνίσετε
Οι παραδοσιακές τέχνες δεν έσβησαν μετά τον εκσυγχρονισμό της Πορτογαλίας.
Αξίζει να αγοράσετε δερμάτινα, είδη λαϊκής τέχνης, κεραμικά, κρύσταλλα Atlantis, δαντέλες.